Ankara
Türk Nöroloji Derneğince planlı 58. Ulusal Nöroloji Kongresi'nde rüyaların zelzele mekanizmalarıyla ilgilendiren birlikte lokma tatlısı oluşturan Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi Utku Oğan Akyıldız, mevzuya bağlı AA muhabirine icra ettiği açıklamada, uykunun menfez hareketlerinin dip bulunduğu "REM" ve aceleci menfez hareketlerinin gözlenmediği "Non-REM" yerine dü etaptan oluştuğunu anlattı.
Bu dü uyku zamanında ayrımlı türde rüyalar görüldüğünü tamlayan Akyıldız, "İnsanlar, REM uykusunda şimdi aşırı canlı, detaylı, uçmak, atlamak, birlikte yerden ayrılmak kabilinden dürüstlük dışı, olanaksız, hararetli hadisat ve his dip rüyalar görüyor. Bunları şimdi aşırı sabaha üzerine görüyoruz. Non-REM rüyalar ise şimdi aşırı ferdin günce hayatında yaşadıklarıyla ilgili, şimdi gerçekçi, söz gelişi iş muhik yaşamış bulunduğu sorunlar, hayatındaki sıkıntılar, 'iç karartıcı' diyebileceğimiz rüyalar bu gruba giriyor." sanarak konuştu.
"Rüyalar beyin gelişimine kâr sağlıyor"
Non-REM rüyaların bellekle ilgilendiren bulunduğunun işlevsel MR yöntemleriyle gösterildiğini vurgulayan Akyıldız, laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Sağlıklı uyku, metin birlikte hayatın eğer olmazsa olmazıdır. İnsanlarda uykunun en ehemmiyetli fonksiyonlarından birisi de hafızası sürekli bir duruma getirmesidir. Yani vakıa rüyalar, beyinde beyin gelişimine yardım ve kâr sağlıyor. Özellikle uykunun Non-REM aşamasında tanıdık rüyalar sırasında beyinde bellekle münasebetli bölümler canlı bir duruma geliyor.
REM rüyalarının ise fert yoğunluğu faziletli ama bu durum, bellekteki fert iyon ortadan kaldırılmasını sağlıyor. Örneğin, iş muhik üzücü birlikte görüngü yaşayıp, kendini aşırı huysuz hissederek yatağa giren biri, REM rüyasına geçtiğinde hafızanın 'duygu' bölümü ortadan kalkıyor, temiz birlikte beyin ortaya çıkıyor. Böylelikle belleğe de negatif yansıyan o fert iyon ortadan kaldırılması, zihnin dinlenmesi sağlanıyor. Ayrıca REM rüyaları insanda yaratıcılığı da besliyor."
"Sağlıklı uyku uyuyanlar çoğu kere rüyalarını hatırlamıyor"
Akyıldız, hatırlanmasa fark her insanın rüya gördüğünün altını çizerek, "Bilimsel yerine rüyanın hatırlanması, beyinde aşırı kısa, farkına varılmayan uyanmaların ortaya çıktığını gösteriyor. Bu sebeple rüyaları hatırlayabiliyoruz. Uyku şimdi stabil, uyanmalar şimdi az olduğunda rüyalarımızı da hatırlamıyoruz. Yani şimdi metin uyku uyuyanlar, çoğu kere rüyalarını da hatırlamıyor. Bu sebeple insanların 'sabah uyandığımda rüyamı hatırlamıyorum' sanarak üzülmemesi gerekir, bu metin birlikte uyku uyuduğunu gösteriyor olabilir." dedi.
"Rüyayı oynama davranışı aşırı ehemmiyetli birlikte uyku hastalığı"
Akyıldız, aşırı karabasan görmenin de birlikte çeşit "uyku bozukluğu" yerine tanımlandığını, bunun başta anksiyete, sarsıntı sonrası ruhsal gerilim bozukluğu bulunan insanda yoğunlaştırılmış yaşandığını söyledi.
REM uykusu davranış bozukluklarının en ehemmiyetli belirtisinin "rüyayı oynama davranışları" olduğuna dikkati çekici Akyıldız, şunları kaydetti:
"Rüyayı oynama davranışı, aşırı ehemmiyetli ve dikkate katılması müstelzim birlikte uyku hastalığı. REM uykusunda ortaya çıkıyor. Fizyolojik yerine vücudumuzun rüya sırasında 'felç' muhik olması gerekiyor. Fakat bu boyut ortadan kalkarsa, insan rüya görmüş bulunduğu esnada fiziki yerine da akıntı etmeye, şu demek oluyor ki rüyayı oynamaya başlıyor ve bu işlemeyen birlikte durum.
Örneğin, tanıdık rüyayla ilişkili, o esnada vakıa de bağırma, vurma, küfretme, tepme atma, el-kol hareketleri etme kabilinden tavırlar ortaya çıkıyor. İlaçlar yahut ayrıksı uyku hastalıkları da buna münasebet olabiliyor ama bu, 10-15 yıl sonraları ortaya çıkabilecek Parkinson, Lewy cisimcikli demans ve multisistem atrofi kabilinden birtakımı 'nörodejeneratif' rahatsızlıkların er çevrim bulgusu olabilir. Bu vaziyeti baylarda şimdi yoğunlaştırılmış görüyoruz. Uyku ile ilgilendiren bu sima hastalıkları olan, sertlik içeren rüyaları oynayan eşhas behemehâl birlikte nöroloğa başvurmalı."
Bu vaziyeti James Parkinson'un önce kere Parkinson hastalığını tanımladığında da gözlemlediğini ve sonrasındaki arsıulusal çalışmalarda da bu sonuçların gösterildiğini özetleyen Akyıldız, "Örneğin; 2019'da Brain dergisinde yayınlanan, 24 ayrımlı merkezin katılmış bulunduğu birlikte çalışmada, 1280 REM uykusu davranış bozukluğu hastası izleme edildi ve bu kişilerde, 12 yıl süresince 'nörodejeneratif' maraz zelzele riskinin yüzdelik 70-80'lere çıkmış bulunduğu gösterildi. Başka arsıulusal çalışmalarda da 14 yıl sonraları maraz zelzele riskinin yüzdelik 95'lere çıkmış bulunduğu belirtiliyor. REM uykusu davranış bozukluğunun gelecekteki birtakımı rahatsızlıkların sinyallerini sağlayan birlikte uyku bozukluğu bulunduğu bundan sonraları biliniyor." bilgisini paylaştı.
"Çocuklar 7 yaşına derece rüyalarında seyirci konumunda"
Akyıldız, rüyaların ana karnında başladığına müteallik çalışmaların bulunduğuna ayraç ederek, şu şekilde konuştu:
"Çocukluk ve kâhillik dönemindeki rüyalarda birtakımı farklılıklar bulunuyor. Çocuklar, 7 yaşına derece bulunan devirde rüyalarında çoğu kere seyirci konumunda bulunuyor. Farkındalık artıp, kendini birlikte fert yerine görmeye başladığında ise rüyanın asal oyuncusu oluyorlar. Örneğin; küçükken otomobille gezi yaparken, otomobilde arkada oturan ve çevreyi muntazır birlikte rüya görüyor. Ama yaşı büyüyünce, bundan sonraları arabayı kendisi kullanıyor."
