İstanbul
Türkiye'deki 5 üniversiteden hekim ve mühendisler, ilkin kanser hastalarının tedavisinin insana has düzenlenmesini ve kimyevi kullanmadan hücrelerin sağlığına değgin bilgelik elde edilmesini sağlayacak görüntüleme tekniğini geliştirerek tababet literatürüne kazandırdı.
Çalışma, "TÜBİTAK 1003 Projesi" kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Mekatronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Üvet'in yürütücülüğünde Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Translasyonel Onkoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yasemin Başbınar, Marmara Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Bora Esmer, İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan ve Gebze Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Muhammed Enes Oruç ve öğrencilerinin katkılarıyla yapıldı.
Bilim insanları, araştırmalarında kanserin ilerlemesi ve farklılaşması karışma nice değişik hastalığın başlangıcını ve ilerlemesini anlamada bilgelik sağlayıcı hücre şiddetini temel aldı. Yaklaşık 4 sene devam eden icraat kararında kimyevi kullanmaya da lazım kalmadan hücrelerin esnekliği ve şiddetini göstererek, kanserli olup bulunmadığı kendince bilgelik verecek görüntüleme tekniği yaşama geçirildi.
Gelecekte parazitoloji, mikrobiyoloji, mikoloji, kan hastalıkları, besin patojenleri ile çare sahası neredeyse nice bölgede da kullanılabileceği öngörülen teknik, yukarı dozaj ilmî çalışmalara toprak maruz "Nature Communications" dergisinde yayımlanarak dünyada da benimseme gördü.
"Daha ilkin başarılamamış nezdinde teknoloji"
Projenin yürütücüsü Doç. Dr. Hüseyin Üvet, AA muhabirine, hücre mimarisinin nice hastalığın anlaşılmasında baş döndürücü ağır bilgiler verdiğini söyledi.
Bu sebeple hücrenin sertliğinin ölçeklendirilebilmesinin ehemmiyetli bulunduğunu tamlayan Üvet, bunun önemine değgin kanser hücrelerinden sağlam verdi.
Bunların gerçekte dip glikoz tüketen hücre tipleri bulunduğunu tabir fail Üvet, esnekliğinin de alışılagelen dimdik nezdinde hücreye layıkıyla 5 büküm değişik tomar bulunduğunu anlattı.
Beş büküm hâlâ baş döndürücü esneyebilen nezdinde hücrenin bedenin içinde yürüyebildiğini, damarları delebildiğini ve aralarından geçebildiğini, han nezdinde gözcü bularak orada esasen büyüyebildiğini aktaran Üvet, kanser neredeyse nice değişik çor tipinde yahut günce yenen gıdalarda bile hücrelerin bulundukları ortama layıkıyla aksülamel verdiklerini kaydetti.
Bunun da hücrenin mimarlık yapılarıyla elden münasebetli olduğuna dikkati çekici Üvet, şu şekilde bitmeme etti:
"Hücreyi anlamlandırabilirsek bu nice rahatsızlığı da anlamamıza asistan olabilecek türlü otama yöntemlerini geliştirmemiz demek. Hücrenin çetinlik yapısını ölçeklendirebilecek, dünyada hâlâ ilkin başarılamamış teknolojiyi nice üniversiteyle nezdinde araya gelmiş şekilde TÜBİTAK projesi kapsamında gerçekleştirdik. Hücre, kanserli olunca değişik okşayıcı yahut dimdik olunca hâlâ sert nezdinde yapıya ehil olabiliyor. Bunu nesiç seviyesine çıkmış bulunduğu devir hâlâ açık görebiliyorsunuz. Meme kanseri neredeyse yapılarda hemen dokunarak, yüzeydeki sertliğe bakarak tümörün oluşup oluşmadığını görebiliyorsunuz. Biz bunu hücre seviyesinde yakalamaya çalışıyoruz."
"Tüm evren insana has otama üstünde çalışıyor"
Doç. Dr. Üvet, projedeki ehemmiyetli noktanın insana has otama olduğunu, topu topu dünyanın bunun üstünde çalıştığını anlattı.
Kişiye has tedavide nezdinde marazlı çare kullanımı gerekiyorsa bu ilacın ona has uygulanması icap ettiğini vurgulayan Üvet, şunları aktardı:
"Şayet nezdinde görüntüleme teknolojisi geliştirmeyi başarırsanız, hastaya nezdinde tomar çare yükü vermeden tedaviyi sağlayabilirsiniz. Kanser düşüncesince düşündüğünüzde kimyevi otama en ehemmiyetli gördüğümüz noktalardan biri. Bunun hem finansal boyutu bununla müşterek hastaya verdiğiniz nezdinde tomar çare yükü var. 'İlacın hücreler üstündeki etkilerini başlangıçta görüntüleyebileceğimiz ve insana has otama şekilleri geliştirebileceğimiz acemi görüntüleme teknolojileri bulabilir miyiz?' Yola çıkarken istifham buydu ve mühendisler yerine doktorlarla nezdinde araya geldik, bu teknolojiyi geliştirdik."
Doç. Dr. Üvet, bu teknikle kanserli dokulardan tahsil edilen hücrelerin gözlükçü sistemde görüntülendiğini, ekrana yansıtılıp hücrenin mimarlık niteliklerini sağlayan yapıların gözlemlenebildiğini dile getirdi.
Ortama çare neredeyse nezdinde değişebilir eklendiğinde hücrenin verdiği tepkilerin mimarlık yapısındaki tadilat üstünden ölçeklendirebildiğini kail Üvet, hemen sonra tıbbi biyolojiyle çalışıp ilacın etkilerine yahut dozajına derece nice bilgelik verecek görüntüleme elde ettiklerini kaydetti.
Patenti alındı, tam kullanıma sunulması var
Doç. Dr. Hüseyin Üvet, tekniğin patentlerini aldıklarını, "mikroskopik görüntüleme teknolojisi" yerine sektöre sunmayı düşündüklerini belirterek, "Birkaç sene sonraları bunu insana has otama uygulanabilecek hastanelerde, kliniklerde kullanıma müheyya duruma getirmeyi planlıyoruz." dedi.
Çalışmanın sonuçlarının Nature dergisinde yayınlanmasıyla nice hilekârlık insanının bunu görüp acemi icraat geliştirebileceğinin altını çizen Üvet, düzentileme paylaşıldıktan sonraları taşınmazlar içi ve dışından tıbbi biyologların ve doktorların menfaatlerini arayarak bu sistemle değişik icraat gerçekleştirmek istediklerini söylediklerini dile getirdi.
- "Hem süreci kısaltıyor hem hâlâ müdahalesiz"
Prof. Dr. Yasemin Başbınar da kanser hastalarıyla ilgilendiren kontrolleri yürüttüğünü belirtti.
Bu çalışmanın, "Kanser hücresini alışılagelen hücreden ayıracak nezdinde yöntem geliştirelim fakat bu yöntem nezdinde girişimsel etkiyle olmasın, fiyatlı kimyevi ve boyalar kullanılarak laboratuvar işleminden sonraları gerçekleşmesin, elden ölçelim ve kanser hücresi bulunduğunu anlayalım." isteğiyle başladığını tabir fail Başbınar, bu dileklerini aktardıkları mühendislerle önceki yerine "Hücre ve kanser nedir, ne cins nitelikleri olur, ne nezdinde yaklaşımda bulunulmalı?" neredeyse başlıklara çalıştıklarını dile getirdi.
Prof. Dr. Başbınar, düzentileme böylecene hem nezdinde uygulayım bilimi bununla müşterek maşa buluşunun gerçekleştiğini, bundan sonraları rahatsızlıkları hücre sertliği üstünden değerlendiren ölçümler yapabileceklerini, dünyada da bu alanın baş döndürücü acemi bulunduğunu söyleyerek, şunları anlattı:
"Sağlıkta rahatsızlıkları çoğu kez kimyasal, biyolojik, kalıtım bilimi yerine isimlendirir ve değerlendiririz. Oysa ki hücrenin nezdinde mimarisi, sertliği, mekanik hareketi var. Mesela kanser hücreleri yayılma yapıyor veya nezdinde fibroblast hücresi hasarı bulunan alana yürüyor. Bugüne kadar, bu mekanik hareketleri değerlendirebileceğimiz nezdinde endaze metodumuz yoktu. Belirli metotlar kullanılmakla baş başa bunlar hem baş döndürücü çetin hem baş döndürücü karışma gerektiren, değerlendirmesi çetin sistemler. Artık kanser hücresini alışılagelen hücreden bu yönüyle değişiklik edebiliyoruz. Aynı sürede bu hücre yapısını değiştiren, metastaza akıntılı veya çare direnci geliştiren, yükseltmek neredeyse bulunan hücreleri de tanımlayabiliyoruz."
Bugüne derece bu sonuçların, kimyasal, dirim ilmi veya kalıtım bilimi nitelikleri yoklamak neredeyse hastadan bazı biyopsi materyalleri alınarak, hususi laboratuvarlarda çalışılıp verilebildiğini özetleyen Başbınar, "Bu yöntem bilimi hem süreci kısaltıyor hem hâlâ müdahalesiz. Oradaki hücreye rastgele nezdinde bilinçlilik bağlamadan, rastgele nezdinde bilinçlilik parçalamadan bakabileceğiz." bilgisini verdi.
Prof. Dr. Başbınar, bu tekniğin değme enerjik hücresini değerlendirmede kullanılabileceğini, gitgide kimi kan rahatsızlıklarında da yeğleme edilebileceğini laflarına ekledi.
- Erken tespitte ehemmiyetli bilgiler sunacak
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, neva dalgaları gönderildiğinde topu topu hücrelerin değişik tınıyla yanıt verdiğini, bunun da tanısal suhulet sağladığını çalışmada gördüklerini söyledi.
Derinin dışarıda nezdinde örgen bulunduğu düşüncesince kanserli hücrelerin alışılagelen hücrelerden değişiklik edilmesinde şu anne derece geçer metotlardan baş döndürücü emin olamadıklarını özetleyen Gençoğlan, değişiklik edici tınılama nitelikleri bulunan bu metodun ilkin ten kanserlerindeki klinik uygulamalarda açık toprak bulacağını düşündüğünü tabir etti.
Prof. Dr. Gençoğlan, bu tekniğin göz, dudak içi mukozası ile eş mevlit neredeyse bölgelerde da kullanıldığında, kanser hücrelerinin er tespitinde ve arada kalınan olaylarda çabuk kere katılması düşüncesince ehemmiyetli bilgiler sağlayacağını belirterek, "Deri kanserlerinde ne derece er teşhis koyarsak, o derece dobra otama ederiz ve hastamızın ölüm kalım şansını o derece artırıyoruz. Dolayısıyla bu yöntemin gitgide tababet toplumunda iri yararlanma bölgeyi bulacağı kanaatindeyim." değerlendirmesini yaptı.
Diğer hücrelerle ilgilendiren tetkikat da yaptıklarından bahseden Gençoğlan, yöntemin mikrop, asalak ve mantarları tanımada da dobra bulunduğunu değişiklik ettiklerini dile getirdi.
- Hücre ile alakalı bilginin adalet payını artırıyor
Prof. Dr. Gökhan Bora Esmer, bu değişen teknolojinin ehemmiyetli ayaklarından birini, ne nezdinde görüntüleme kaydedildiğinin oluşturduğunu söyledi.
Klasik mikroskopların 2 boyutlu görüntülerle sağlamış bulunduğu bilgelik miktarının sınırlanmış olduğunu, bunu artırabilmek düşüncesince 3 boyutlu görüntüleme yapılması icap ettiğini tabir fail Esmer, holografik şekilleri kullanarak hücrelerin enstantane fotoğraf 3 boyutlu profillerini çıkartabildiklerini, bunun da hücre kendince kanser ve öbür faktörler açısından fiziki özelliklerin hesaplanmasına olanak sağladığını bildirdi.
Holografide kavga neredeyse nice engel bulunduğuna dikkati çekici Esmer, "Geliştirdiğimiz yöntemde, kavga faktörlerini en üye indiriyoruz. Gürültü olduğunda hücreyi belirleme bile edemeyebilirsiniz fakat bu faktörü azalttığınızda 3 boyutlu derinlik bilgisini, nanometre boyutunda kırılan yerine çıkartabiliyorsunuz. Doğruluk payını faziletli oranda artırıyorsunuz." bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Esmer, tekniğin gitgide çare sektörü, hareketli yerine iklim kalitesinin ölçümü ile su düşüncesince de kullanılabileceğini laflarına ekledi.
