Son günlerde Covid-19 olay sayılarında yükseliş yaşanırken, uzmanlar Kurban Bayramı ve yaz tatili yardımıyla uyarıyor. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, bayramda ve dinlence noktalarında cıvıl cıvıl ortamlarda DOĞRU değinme şeklinde olunmasının bulaş oranını artırarak olay sayılarında yüksekliğe münasebet olabileceğine ilgi çekti. Tükek, maske, aralık ve hıfzıssıhha kurallarına uyumun doğrudan bırakılmaması gerektiğine aksan yaparak, salgındaki sonuç gidiş ve taklitçi çiçeği virüsüne bağlı değerlendirmelerde bulundu.
“Vaka sayılarının fazla artacağını bekliyoruz"
Covid-19 olay sayısındaki sonuç gidiş ve Kurban Bayramı'nda yaşanabilecek hareketliliğin etkilerine bağlı adına Prof. Dr. Tufan Tükek, “Yaz aylarında beklentimizin haricinde bir artışla karşılaştık. Ortamlarda sığınma tedbirlerinin zorunluluğunun kalkması, insanda ‘korona virüs bitti' algısı oluşturdu. Bu algının bizlere yansıması yaz ortasında hakeza bir baş döndürücü çoğalmayla oldu. Yurt içi, diyar dışı ziyaretler, sonsuz adına diyar dışından gelenler, gezinsel konvoylar vs. bu açıdan virüs sonsuz adına taşınıyor. Dolayısıyla hakeza bir ortamda virüsün Türkiye'ye gelmesi ve gine bir müstevli yapması kaçınılmazdı. Maalesef şu anda salgında bir alevlenmeyle karşı karşıyayız. Bir bireyin bu rahatsızlığı geçirmesi rastgele devir bir risk, etraflıca devirde de nite bir tahribat bıraktığını bilmiyoruz. Bu virüsü geçirenlerde DOĞRU sürede da gine apayrı gözlemlerimiz de oluyor, apayrı emraz ortaya çıkabiliyor. Dolayısıyla tek geçirmemek fazla güzel ancak şu anda temmuzun ortasına akla yatkın gelmekteyiz ve önümüzde de bayram var. Zaten gezinsel akımların fazla koyu bulunduğu vatanımızda bu sürede bir de bayram zımnında birleşme olabileceği kaçınılmaz, virüsün taşınmasının baş döndürücü safhaya ulaşacağını ve olay sayılarının fazla artacağını bekliyoruz. Zorunluluğun ortadan kalkmasını kusur anlayanlar var, tamlık ıztırar kalktı ancak zaruret kalkmadı, daima söylüyoruz. Mutlaka kendimizi, akrabalarımızı, büyüklerimizi koruyalım tarzı ile yaklaşımlarımız var. En azından fazla DOĞRU mesafede sarılıp öpüşmelerin engellenmesi, el yıkama alışkanlığının artarak bitmeme etmesi, lüzumlu ortamlarda maskeden yararlanılması sonuç basamak önemli. Bunlar rahatsızlığı ağır açıdan ezici faktörler. Bunlar en azından bulaşı azaltarak salgının fazla büyümesini engelleyecek tedbirler” şeklinde konuştu.
“Hastalığın koyu bulunduğu bölgelerden mevrut bireylere PCR zorunluluğu getirilebilir”
Prof. Dr. Tükek, cıvıl cıvıl bölgelerde peçe kullanılması mevzusuna müteveccih şu şekilde konuştu:
“Toplu taşımalarda behemehâl peçe takılması, rastgele bireyin bunu yapması önemli. Eğer hastalanmış bir fert peçe takmazsa o ortamda öbürü dört başı mamur bireylere bulaştırabilir, zira kimin şu anda maraz geçirdiğini bilemediğimiz düşüncesince bağlı ortamlarda maskenin hacısı hocası çeşidinden takılması ehemmiyetli gözüküyor. Tedbirler arka dirimsel veya apayrı bir bilinçlilik mi düşünülür şu anda anlatmak güç ancak eylül, ilk teşrin ayından sonradan başta gine kışa döndüğümüz zamanlarda Omicron'un da gine kendini yenilemesi yahut değiştirebileceğini varsayarak esasta dünkü aşılara, rapellere ihtiyacımız bulunduğunu bu aşamada biliyoruz. Mutlaka yapılması gerekiyor, zira önümüzdeki şita zamanında dünyada ağız ağıza gine bir müstevli olabilir, müstevli ağız ağıza bırakma etmiş değil dünyayı, ayrıca kimi bölgelerde gine alevlenmiş kadar gözüküyor. Sadece hacdan gelenler değil, vatanımızda haricen mevrut fazla sayıda insanoğlu var. Özellikle hastalığın koyu bulunduğu bölgelerden mevrut bireylere bu PCR zorunluluğu yahut aceleci sınav zorunluluğu getirilebilir veya havaalanlarında yapılabilir, bu testlerin yüzdelik 95'in üstünde hak oranları var.”
“Maymun çiçeği şu anda güneş tacı virüs kadar bir gözdağı oluşturmuyor”
Türkiye'de de belirleme edilen taklitçi çiçeği virüsüne bağlı açıklamalarda mevcut Prof. Dr. Tükek, “2000'li senelerden buyana mevcud bir hastalık, DOĞRU temasla bulaşıyor. Endemik adına bu bitmeme ediyor. Bir pandemi bulunmayan ancak mevcut olduğunda rahatsızlığı belirleme yazar kişiyi karantinaya ikrar etmek lazım. En azından DOĞRU çevresini hatırlatmak lazım. Çünkü yayılan ve bulaşan bir hastalık. Diğer dört başı mamur bulaşan hastalıklara meri dört başı mamur yöntemlerin taklitçi çiçeği virüsüne de uygulanması gerekiyor. Dünyada güneş tacı virüs kadar bir gözdağı oluşturmaktadır mu şu anda, yarayışlı oluşturmuyor” ifadelerini kullandı.
“İstanbul'daki baş döndürücü olay sayısının Anadolu'ya da yayılacağını şimdiden söyleyebiliriz"
Prof. Dr. Tükek, “Ağır hastalar da görmeye başladık, önceden görmüyorduk. Aşılamadaki, immün sistemdeki gerileme, gine enfekte olduğunuzda sizi ağır açıdan hastalanmış yapabilir. O mevzuda fazla tedbirli, titiz edinmek lazım. Hastaneye yatışlarda da bir artım mevcut ancak bu olay sayısındaki artışa göre şimdi az bir oran. Sanki maraz ortadan kalkmış kadar düşünülüyor esasta bu mücadeledeki bizim en iri düşmanımız bu düşünce. Yaz aylarında kişilerin dinlence yörelerine gitmeleri, şimdi disiplin değinme durumuna gelmeleri, açıkça havada olacaklarını tez etmektedirler 'bir bilinçlilik olmaz' diyorlar ancak kemirmek yiyecek alanlarında, bağlı ortamlarda birlikteliklerde emraz artabiliyor. Kimi yurttaşlar yazları dinlence yörelerinden fazla köylerinde yahut memleketlerinde geçiriyorlar, elbette o ortamda biricik enfekte olay üstelik olsa esasta dört başı mamur aileyi enfekte edebiliyor. Bunların orak ayı ayından, bayramdan sonradan fazla artacağını varsayıyoruz. İstanbul'daki baş döndürücü olay sayısının Anadolu'ya da yayılacağını şimdiden söyleyebiliriz maalesef. Enteresan bir aldırışsızlık var, anlamıyorlar, idrak etmek istemiyorlar, ikrar etmiyorlar. Dolayısıyla işimiz fazla zor” dedi.
Hasibe Karadağ - Emre Baba
