Covid - 19 pandemisi evren çapında 6 milyondan müşterek tomar insanoğlunun ölümüne kaynak oldu. Yapılan araştırmalarla muhtelif alanlardaki tesirleri hala henüz belirleme edilmeye bitmeme ediliyor. Aktif güneş tacı virüsünde ahiret yolculuğu sayılarında eksilme bulunmasına karşın omicron, alfa ve çatal ağız varyantlarının tesirinin hala bitmeme ettiğini tamlayan Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Nöroloji Uzmanı Dr. Emir Ruşen, toy varyantlarda tat ve koku kaybının az olunması sebebiyle, “hafif geçiriyorum” niteleyerek şen davranıldığına ve bunun da riskli bulunduğunu söyledi. Nöroloji Uzmanı Dr. Emir Ruşen ayrımsız sürede yaşanmış bulunan tat ve koku kaybı ile ait ABD'de meydana getirilen nörolojik müşterek araştırmanın da kararına değindi.
Dr. Ruşen Emir, varyantlara layıkıyla tat ve koku durumunun ayrımlı riziko faktörleri içerdiğine teyakkuz çekerek, ABD'de meydana getirilen müşterek araştırmaya göre, Omicron geçirenlerde, tat ve koku kaybı geçinme oranlarının yüzde 17 namına belirleme edildiğini söyledi. “Buna göre, toy varyantların tat ve koku kaybı yönünde henüz az can alıcı bulunduğu söylenebilir” diyen Dr. Emir Ruşen, sinir bilimi uzmanlarının icra ettiği bu respoktekstif araştırmaya göre, bu hastalarda tat ve koku kaybı yaşayanların yüzde 50'sinden fazlasında depresyon görüldüğünü söyledi. Dr. Emir Ruşen, “Bu hastaların depresyona girmiş bulunduğu görülüyor. Koku kaybı yaşayan şahısda demans payı ayrımsız halde alışılagelen şahıslara layıkıyla henüz müşterek tomar görülmüştü. Buna layıkıyla bu semptomu henüz az yaşayanlarda, henüz az ruh bilimi değiş ve depresyon görüldüğünü söyleyebiliriz” açıklamasını yaptı.
“Alzheimer 5 etapta ilerler”
21 Eylül Dünya Alzheimer Günü çerçevesinde da açıklamalarda mevcut Nöroloji Uzmanı Dr. Emir Ruşen rüçhan namına dümdüz unutkanlıklarla süregelen hastalığın etapları kendisince bilim verdi. Kişiden insana değişmesine karşın temelde 5 etapta ilerlediğini dile getiren Ruşen, bu etapları şu halde sıraladı:
1. Preklinik evre: Alzheimer tanısı önceleri dönem. Belirgin semptomlar görülmez. Amiloid beta proteinin tespitini önleyen görüntüleme taramalarıyla belirleme edilir.
2. Hafif kognitif bozukluk- Pre Demans MCI: Uzun devir bu levha korunabilir. Bazen 1 sene sonradan yüzde 20'si Alzheimer'e dönüşür. Beyin sisi vakası dediğimiz aşamadır. Son aktüel vakaları hatırlamada ağırlık çekerler. Yakınları bellek problemlerini ayırt eder. mesela randevuları eskiye nispeten henüz müşterek tomar unuturlar. Karar vermede zorluk, biraz adımdaki görevleri adına getirme de zorluk. Yıkanma ve aşındırmak yiyecek derece aktiviteleri boşlama ederler.
3. Hafif hacir aşaması: Teşhis aşamasıdır. Hafıza ve hatır sorunları, günce hayatı etkilemeye başlar. Eşyalarını kaybeder, gayz giriş gösterir, görevleri tamamlayamazlar, ayrımsız suali yüz kere sorarlar.
4. Orta derecede demans gelişimi: 2-4 sene sürer. Tanıdık yerlerde güçlü yöntemini kaydedebilir. Haftanın günleri karıştırır, bulunak telefon derece zatî detayları unuturlar. Paranoya gelişebilir, erinçsiz ve saldırgan olabilirler. Hafıza boşluklarını bütünlemek düşüncesince şakak anılarını tekrarlarlar. Havaya akla yatkın giyinmekte ağırlık çekerler.
5. Şiddetli bunamalar ve tedavinin hal bulunmadığı evre: Düşme riski artar, yutma güçlüğü, yatakta henüz müşterek tomar devir geçirme, idrar torbası ve bumbar sorunları artar. Korku zımnında saldırganlık sorunları olabilir.
“Alzheimer'da er teşhis giriş döndürücü önemli. Bu hastalar 20 sene yaşayabilirler”
Alzheimer teşhisinden itibaren hastaların 4 ila 8 sene arası dirim süreleri bulunduğunu tamlayan Dr. Emir Ruşen, er teşhis ve otama ile 20 sene yaşayabilen hastaların da bulunduğunu kaydetti. Dr. Emir Ruşen, beyinde rahatsızlığı meydana getiren işlemeyen proteinlerin ve ayrımlı bulguların, er deva tedavisiyle bellek dokusuna verdiği zararların azaltabildiğini ve dirim süresinin uzatılabildiğinin de altını çizdi.
“Geceleri uyumazlar”
Yakınlarının çoğunlukla bu hastaların şeb uyumadıklarından sızıltı ettiklerini de anlatım fail Dr. Ruşen, “Buna, hab akıllılık döngüsünü arama fail bellek dokusundaki aksaklık illet olur. Fiziksel etkinlik azlığı, akla yatkın sıfır ışık, curcunalı ortamlar ve gündüzleri dalmak derece çevresel faktörler de bu hali tetikler” niteleyerek konuştu.
“Fast Food ve gelişmemiş dirim Alzheimer'ı artırıyor”
Dr. Emir Ruşen, dünyada 30 milyon Alzheimer hastası bulunduğunu ve bu sayının 2050 senesinde 160 milyon insana ulaşmasının beklendiğini dile getirdi. Beynin çağ akımını yavaşlatması yardımıyla fast food tagaddi ve gelişmemiş dirim tarzının, Alzheimer hastalığının artmasındaki en ehemmiyetli aktif fiil bulunduğunu kaydeden Ruşen, “Sağlıklı tagaddi ve derneşik egzersiz, hastalıktan sakınmak düşüncesince dirimlik ehemmiyet taşıyor. Her gündüz behemehâl 15 dakikalık yürüyüşlerle çağ akışı hızlandırılmalı” dedi.
“Kilo ile Alzheimer birlikteliği akıllıca orantılıdır”
Dr. Emir Ruşen kilogram ve alzheimerin yekdiğeri ile münasebetli bulunduğunu da vurgulayarak açıklamalarına şu halde bitmeme etti:
“Beyin çağ akışının azalması, kilogram ile orantılıdır. Vücut kütle endeksi ne denli çoksa, bellek çağ akışı o denli yavaşlar. Hayvansal besin ve protein ağırlıklı beslenmek, vitamin dengesini bozar ve Alzheimer riskini artırır. Bu hastaların beslenmelerinde de teyakkuz edilmesi gerekir. Hastaların, karbonhidrat içeren şekerli, unlu, glütenli besinlerden, paketli ve meful besinlerden behemehâl ırak durmalı. Sebze, ürün ve balık tüketmeliler.”
“B -12 takviyesi önemli”
Dr. Emir Ruşen, Finlandiya'da meydana getirilen müşterek araştırmaya layıkıyla ise B -12 Vitaminin demansa yakalanma oranını azalttığını dile getirerek, “Hastalar bu vitaminleri behemehâl müşterek hekim nezdinde almalılar. Zira, B-12 vitamin seviyesinin, yukarı seviyeyi aşması biçiminde karaciğerde aksi tesirleri olabilir. B-12'nin ağırlıklı namına yumurta, et, balık ve öbür çokluk mahsulü gıdalarda olması nedeniyle, hastalanmış beslenmelerinin buna layıkıyla düzenlenmesi ehemmiyet taşıyor” niteleyerek konuştu.
“Erkeklerde, hanımlara nispeten henüz müşterek tomar riziko var”
Alzheimer hastalığında yaş ve eşey faktörlerinin etkisine de yer veren Dr. Emir Ruşen, İsveç'te meydana getirilen müşterek araştırmaya layıkıyla erkeklerde, hanımlara nispeten henüz müşterek tomar riziko belirleme edildiğini dile getirdi. Dr. Emir Ruşen, araştırı çerçevesinde 8-10 sene boyunca, bol ve mutedil unutkanlık şikâyeti bulunan hastaların, 2 yılda müşterek kognitif etkinlik değerlendirmesine yayımcı tutulduğu bilgisini vererek, “Buna layıkıyla erkeklerde, gergin müşterek protein bulunan amiloid beta proteininin, hanımlara nispeten henüz müşterek tomar arttığı belirleme edildi. Ayrıca bellek hücrelerinde tanıdık microgliyal aktivasyon ve inflamasyonun da hanımlara nispeten henüz müşterek tomar çoğalma gözlenmiştir. Demans üstünde icraat önleyen İsveçli Karolinska Enstitüsünde meydana getirilen bu araştırmada, yaş faktörünün çor üstünde can alıcı bulunduğu fakat her insanoğlunun ayrımsız halde yaşlanmadığı ve cinsiyete ilişkin değişebilir faktörlerin bulunduğu belirleme edildi” niteleyerek laflarını sonlandırdı.
