İstanbul
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) girişimiyle, sigaranın zararlarını önlemek, kullanımını ıskat etmek ve içtimai farkındalık peyda etmek üzere herhangi müşterek sene 9 Şubat, "Dünya Sigarayı Bırakma Günü" yerine anılıyor.
AA muhabirinin DSÖ, Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Yeşilay Derneği ve Amerikan Kanser Araştırma Enstitüsü (AICR) verilerinden derlediği bilgilere göre, duman mamulleri, tüketicilerinin yarısından fazlasının yaşamını kaybetmesine kere açıyor.
Sigaraya dair illet ve ölümlerin artması hakkında 1987 tarihinden itibaren tütünle savaşım dair global kurda icraat yürütülüyor.
DSÖ'nün 2021 verilerine göre, evren genelinde kestirmece 1,5 bilyon insanoğlu sigara içiyor ve 2025'te bu rakamın 1,7 milyara ulaşacağı sanılıyor.
Tütün kullanımında gözyaşı averajı 46 gözyaşı ve üstü. Bu ortalama, beylerde 45-54, hanımlarda ise 55-64 gözyaşı grubu yerine belirtiliyor.
Dünyada herhangi müşterek sene 8 milyondan müşterek tomar gülümser duman ürünü kullanımından kaynaklı his krizi, kanser, alışkanlık hastalıkları, hipertansiyon ve teneffüs yolu rahatsızlıkları kabil nedenlerle yaşamını kaybediyor. Bu dirilik kayıplarından 1 milyondan ilavesi ise sigara dumanına sunulan kalmaktan kaynaklanıyor.
Sigara kaynaklı ölümlerin doğacak 8 yılda dü katına çıkması öngörülüyor.
DSÖ’nün tahminlerine göre, hayattaki evlatların ½ si duman dumanına sunulan kalırken kestirmece 70 bin çocuk, edilgen fiil duygulanım kararı teneffüs yolu enfeksiyonları zımnında 5 yaşından geçmiş yaşamını kaybediyor.
Sigara kullanma oranları devletlerin ve sahaların gelişmişlik düzeyine layıkıyla ayrımlılık gösteriyor. Verilere göre, dünyada 1 milyarın üstünde enerjik sigara kullanıcısı mevcut ve bunların yüzdelik 84'ü büyümekte bulunan yahut az mütekâmil devletlerde yaşıyor.
Türkiye’de 15 milyon insanoğlu sigara kullanıyor
Türkiye’de herhangi müşterek sene 100 bin gülümser duman kullanımından kaynaklı hastalıklardan çevre yaşamını kaybediyor.
TÜİK'in açıklamış bulunduğu veriler göre, Türkiye'de 15 milyondan müşterek tomar gülümser sigara tüketiyor. Her gündüz duman kullanan 15 gözyaşı ve beden bireylerin oranı, 2016'da yüzdelik 26,5 iken, 2019'da yüzdelik 28’e çıktı.
Türkiye’de 35-44 gözyaşı grubu adamların yüzdelik 52,9'u, ayrımsız gözyaşı grubundaki kadınlarınsa yüzdelik 24,1'i herhangi müşterek gündüz sigara kullanıyor.
DSÖ’nün verilerine göre, Türkiye'deki ölümlerin beylerde yüzdelik 31’i, hanımlarda ise yüzdelik 12’si duman kullanımına dair emraz yüzünden gerçekleşiyor.
Tütün kullanımından çevre herhangi müşterek sene kestirmece 83 bin bireyin yaşamını kaybetmiş bulunduğu Türkiye'de, 252 bin bebek ise sunulan kalmış bulunduğu dumandan çevre ölüyor.
FutureBright Group - Yeşilay iş donanmasında 2 bin bireyin katılımıyla meydana getirilen araştırma, Kovid-19 salgını esnasında Türkiye'de sigara kullanıcıların yüzdelik 5'inin sigarayı tasarruf etmek istediğini ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzdelik 51'i ise sigarayı salıverme fikrine müspet baktı.
En aşırı duman kullanan ülkeler
Dünyada en faziletli sigara içmece oranları Güneydoğu Asya ve Balkan vatanlarında bulunurken Batı Avrupa ve Amerika’da bu miktar şimdi az görülüyor.
Birçok Güney ve Güneydoğu Asya ülkesinde, sigara içmece payı rical ortada şimdi yüksek. mesela Endonezya'da adamların sigara içmece payı yüzdelik 76,2 iken, hanımlarda bu miktar çabucak yüzdelik 3,6.
DSÖ ve devletler bazında ölçülü duman karşıtı kampanyaların dirilik alıcı olmasıyla sigara bağımlılığı evren çapında çabucak tedenni eğiliminde.
Örneğin, 2000 senesinde İngiltere'de sigara içmece payı yüzdelik 38 iken, bahis konusu kampanyalar sonrası bu miktar yüzdelik 19'lara derece düştü.
Tütün içen evren nüfusunun üçte ikisini Çin, Hindistan, Endonezya, ABD, Rusya, Bangladeş, Japonya, Türkiye, Vietnam ve Filipinler oluşturuyor.
Bu devletleri sırası ile Myanmar, Şili, Lübnan, Sırbistan, Bangladeş, Yunanistan ve Bulgaristan strateji ediyor.
DSÖ sigara ile savaşım 2022 global kampanyasını açıkladı
DSÖ "Küresel Tütün Kullanımı Eğilimleri 2000-2025" tutanağına göre, 2000 yılından sonraları duman kullanıcıların oranının evren nüfusunun yüzdelik 33,3'ü olabileceği kestirim edilirken 2015 yılından günümüze derece bu miktar yüzdelik 24,9'a derece geriledi. Tütün kullanımındaki bu düşüşün duman kontrolüne müteveccih mücadeleden kaynaklandığı belirtiliyor.
DSÖ, bu sene "Tütün çevremize tehdit" sloganı ile global müşterek kampanya başlattı. Kampanya başta duman ekimi, üretimi, dağıtımı ve atıkların çevresel tesirleri dair farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Hükümetleri, duman atıklarının oluşturduğu çevresel ve hesaplı maliyetleri, üreticilere yüklemeleri düşüncesince planlama hazırlamaya isteklendirme ediyor.
Sigara ile savaşım kampanyasında başkaca duman kullanması ve talebi ıskat etmek düşüncesince "dumansız yasalar" çıkarılması ve duman tüketimine dair vergilerin arttırılması çağrısı yapılıyor.
Bir taraftan reklam kampanyaları ve amme spotlarıyla sigarayı bırakmaya özendirmeyi amaçlayan global kampanya, öbür taraftan da duman endüstrisinin marketing faaliyetlerini gaye alacak.
DSÖ, 2005 yılından itibaren "Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS)" ile duman istihsal ve tüketimini arama dibine kabul etmek ve sigaranın zararlarını ıskat etmek düşüncesince icraat yürütüyor. 91 ülkeden kestirmece 3,9 bilyon gülümser sözleşmede arazi meydan uyarılardan yararlanıyor. Türkiye de TKÇS'ye imza atan ve bu emekleri başarıyla örümcek ülkelerden biri.
Dünyada herhangi müşterek sene 3 milyon 500 bin hektar ormanlık meydan duman ekimi düşüncesince bulunmayan ediliyor
DSÖ'nün verilerine göre, duman esermek düşüncesince herhangi müşterek sene dünyada kestirmece 3 milyon 500 bin hektar ormanlık meydan bulunmayan ediliyor.
Tütünün yetiştirmenin başta büyümekte bulunan devletlerde ormanların bulunmayan edilmesine münasebet bulunduğu tabir ediliyor. Tütün üretiminin yüzdelik 90'ı az ve itidalli gelirli devletlerde yapılıyor. Gelişmekte bulunan devletlerde başta hesaplı getiriler zımnında duman üretimi isteklendirme ediliyor.
Tütün üretimin ve kullanımının çevresel etkilerinin gezegenin kıt bulunan kaynakları üstünde ağır müşterek edisyon oluşturduğu belirtiliyor.
Yıllık 84 megaton karbondioksit eşdeğeri limonluk gazı emisyonuna münasebet bulunan duman endüstrisinin ekosistem üstünde de iri müşterek dokunca oluşturduğu vurgulanıyor.
Dünya çapında herhangi müşterek sene 4,5 trilyon sigara izmariti de kesintili müşterek halde doğaya atılıyor. Doğaya müdahil izmaritler ağılı atılan üretiyor ve binlerce kimyasalın havaya, suya ve toprağa karışmasına münasebet oluyor.
