Dünya genelinde kanser rahatsızlıkları ortada geçmiş sıralarda toprak meydan akciğer kanserinin baş etabında ortaya çıkan gösterge ve bulguları genellikle ayırt edilmiyor. Özellikle sigara kullanan şahısda öksürük kabil ehemmiyetli belirtiler de şişman miktarda dikkate alınmadığından bu boyut akciğer kanserinin baş döndürücü geç aşamalarda ayırt edilmesine illet olmaktadır ve otama dönemini iyice zorlaştırıyor. Bu hakkıyla yola çıkan Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD), AstraZeneca Türkiye'nin şartsız desteğiyle 2020 senesinde "Akciğerimizi Okuyoruz" genel ağ platformunu, akciğer kanseri riziko faktörleri kendisince camiası haberdar etmek amacıyla yaşama geçirdi.
"Akciğerimizi Okuyoruz" platformu üstünden bugüne genişliğinde tahminî 40 bin insandan elde edilmiş ve akciğer kanserinde er canlandırma dair toplumda farkındalık oluşturacak veriler; Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Dinçer, Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. hasret Sönmez, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Ergör ve AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış'ın katılımları ile planlı matbuat toplantısında halkoyu ile paylaşıldı.
''Akciğer kanseri erkelerde görünme sıklığı olarak 1'inci sırada''
Akciğer kanserinin baylarda yakut sık görüldüğüne özen çekici Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Dinçer, ''Akciğer kanseri erkelerde görünme sıklığı olarak 1'inci sırada, hanımlarda ise görülme sıklığı olarak 4'üncü sıra. Kadınlardaki sigara kullanımının çabucak artışından ötürü avrat bireylerde de akciğer kanseri yukarıya akilane tırmanışta. En şişman riziko grubunu sigara içiciler oluşturuyor. Ülkemizde sigara içmece yaşlarının ceninisakıt olması ve sigara içen kitlenin iyice degaje olması, ülkemizi asıl manada riziko altında bırakıyor. Akciğer kanseri, vatanımızda kansere ilişkin ölümlerde 1'inci sırada toprak alıyor. Bunun sebebi tanının geç konulması, hastaların tahminî yarısının doğacak evrede karşımıza gelmesidir. Bu muvaffakiyet oranımızı düşüyor'' şeklinde konuştu.
Belirtilere yer veren Prof. Dr. Dinçer, ''Erken merhale belirtilerinde en ilkin daim küsurat ve geçmeyen öksürük geliyor. Sigara kullananlarda, vakayiname bronşit vb. rahatsızlar sık bulunduğu düşüncesince hassaten ağırbaşlı ayyaş takım bu belirtilere iyice alışkan oluyor, bu vaziyeti baş döndürücü önemsemiyor. Sigara içicilerin öksürükleri kronikse hekime başvurmaları er merhale tanıyı arttırabilir. Belirtiler arasından en baş döndürücü balgam, hunriz balgam, öksürükle beraberce kan gelmesi toprak alıyor'' diyerek konuştu.
''Akciğerimizi Okuyoruz'' platformu kendisince bilgelik sağlayan Prof. Dr. Dinçer, ''Akciğerimizi Okuyoruz''un anne amacı, akciğer kanserindeki farkındalığı arttırmaktı. Bu amaçla web platformunu ankete açtık. Ankete 81 ilden yurttaşlar katıldı, soruları yanıtladılar. En baş döndürücü 18-40 gözyaşı grubu katıldı. Her 2 insandan 1'i sigara içmekteydi. Kişilerin ne genişliğinde farkındalığı olduğu, ne çoğunlukla sigara içtikleri ve il bazında dağılımları dair data sahibi olduk. Oldukça şişman müşterek data tabanımız oluştu. Son etap mükemmel müşterek hocamız kabilinden sayım bilimi analizimizi yaptırdık. Belki bu verilerin giderek ilmî neşriyat olması düşüncesince elimizden geleni yapacağız. Türkiye'deki sigara içmece alışkanlığı, start yaşları, içmece süreleri, içenlerde ne genişliğinde kanser görüldüğü, sigara içenlerin civarlarında kanser olup bulunmadığı kabil sert baş döndürücü bilgiye eş olacağız. Bu manada baş döndürücü kıymetli. Daha ilkin Türkiye'de hakeza degaje müşterek data tabanı yoktu. Farkındalığı yükseltmek namına iyice güzel olacak'' dedi.
"Sigara, akciğer kanserinin yüzdelik 90'ından sorumludur”
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. hasret Sönmez ise konuşmasında şunları söyledi: “Sigara, akciğer kanserinin emsalsiz en ehemmiyetli sebebidir ve akciğer kanserlerinin yüzdelik 90'ından sorumludur. Sigaraya start yaşı, günce tüketilen sigara sayısı, birçok senedir sigara içildiği önemlidir. Akciğer kanserinin öbür müşterek ehemmiyetli çünkü iklim kirliliğidir. Hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü kabilinden kesin kanserojen olarak bildirme edilmiştir. Asbest (fren tamiri, izolasyon, sefine inşaatı kabil iş ortamlarında çalışanlarda maruziyet artar), radon gazı (toprakta natürel olarak bulunur, güzel havalandırılmayan ev ve işyerlerinin altındaki toprakta mevcut miktara ilişkin olarak mahkûm mekan havasındaki radon miktarı artabilir) maruziyeti de akciğer kanseri riskini artı nedenlerdendir. Bunların birlikte ailede 50 yaşından ilkin akciğer kanseri tanısı konmuş yakınları olanlarda da riziko dü katına çıkmaktadır.”
"Konulan tanıların yarısından bir çok çok geç tanı”
Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Ergör de “2020 senesinde GLOBOCAN data tabanında piyasaya sürülen bilgilere uyarınca Türkiye'de gelişigüzel sene 41 bin insana dünkü akciğer kanseri tanısı konuluyor. Bu şahısların 34 binini koca 7 binini ise hanımlar oluşturuyor. Türkiye Kanser İstatistikleri 2018 yılı sonuçlarına uyarınca ise akciğer kanseri tanısı bölgelerin yüzdelik 19'u bölgesel, yüzdelik 28'i yaklaşan dokulara yayılım (metastaz) ve yüzdelik 53'ü ise ırak dokulara yayılım (metastaz) yapmış durumdadır. Konulan tanıların maatteessüf yarısından çoğunun geç tanılama olması iyice üzücü. 2040 yılına genişliğinde yılda 75 bin ferdin akciğer kanseri hastası olabileceği kestirim ediliyor” şeklinde konuştu.
"Kanseri ahiret yolculuğu sebebi olmaktan emisyon hedefiyle iş birlikleri yapıyoruz”
Projeye şartsız dayanaklık etmek sağlayan AstraZeneca Türkiye'nin Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, “Dünya Sağlık Örgütü verilerine uyarınca Türkiye'de kanser ölümlerinin yüzdelik 18'i akciğer kanseri dolayısıyla gerçekleşiyor. Bu gerçek, toplumda akciğer kanseri ile ilişik bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarının önemini şimdi da artırıyor. Şirket olarak tığ de evren çapında 40 yılı müşterek hayli bilgelik birikimiz ile tanı, tarama, otama ve er ulaşım programları peyda etmek kıl payı gelişigüzel evrede hastaların indinde olabilmek düşüncesince iş birlikleri gerçekleştiriyor, planlar geliştiriyor ve paydaşlarımıza dayanaklık etmek veriyoruz. Kanseri ahiret yolculuğu sebebi olmaktan emisyon hedefiyle hocalarımız, derneklerimiz ve hilekârlık dünyası ile teşrikimesai biçiminde çalışıyoruz. Bu kapsamda akciğer kanserinde er canlandırma dair toplumda farkındalık oluşturacak verilerin oluşmasına katkıda mevcut ‘Akciğerimizi Okuyoruz' platformuna da şartsız dayanaklık etmek olduk. Şirket olarak sağlığa ulaşım amacımız doğrultusunda bilinçlendirme projelerimiz ile milyonlarca insana ulaşmayı desteklemeye ve toplumda emraz kendisince farkındalık kurmayı önceliklendirmeye bitmeme edeceğiz” dedi.
Yapılan araştırmanın neticeleri şu biçimde açıklandı:
81 ilin tamamından paydaşlık sağlandı
"Akciğerimizi Okuyoruz" genel ağ platformu üstünden Türkiye genelinde 81 ilde canlı 38 bin 623 insandan baş döndürücü ortaklı biçimde elde edilmiş verilere uyarınca iştirakçilerin yüzdelik 63,4'ü erkeklerden, yüzdelik 36,6'sı ise bayanlardan oluştu. Katılımcıların yüzdelik 52,5'ini 30 - 49 gözyaşı arası şahıslar oluştururken bu grubu sırayla yüzdelik 31,5 ile 50 - 69 gözyaşı arası, yüzdelik 13 ile 18 - 29 gözyaşı arası ve yüzdelik 3 ile 70 gözyaşı boyun şahıslar izleme etti. Katılımcıların yaşamış bulunduğu illere uyarınca dağılımda geçmiş sırada yüzdelik 24,6 ile İstanbul toprak aldı. Ankara yüzdelik 10,8 ile ikinci olurken İzmir yüzdelik 9,4 ile üçüncü oldu.
Akciğer rahatsızlığı baylarda şimdi müşterek tomar görülüyor
Platform üstünden bilgilerini paylaşanların yüzdelik 6,3'ü vakayiname obstrüktif akciğer hastası (KOAH) ve yüzdelik 0,8'i akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi. Akciğer kanseri varlığının cinsiyete uyarınca dağılımında delege adamların yüzdelik 1'i akciğer kanser hastası olduklarını tabir ederken bayanların yüzdelik 0,6'sı akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi. KOAH varlığının cinsiyete uyarınca dağılımında ise koca ve avrat oranları birbirine yaklaşan çıktı. Buna uyarınca adamların yüzdelik 6,5'i bayanların ise yüzdelik 6,3'ü KOAH hastası olduklarını belirtti.
Yaş gruplarına uyarınca akciğer kanseri varlığında yüzdelik 3,6 ile 70 gözyaşı boyun şahıslar geçmiş sırada. Bunu yüzdelik 1,4 ile 50-69 gözyaşı arası, yüzdelik 0,4 ile 30 - 49 gözyaşı arası ve yüzdelik 0,7 ile 18-29 gözyaşı arası şahıslar izledi. KOAH'ın ise en baş döndürücü yüzdelik 19,5 ile 70 gözyaşı boyun şahısda görüldüğü ortaya çıktı. Bunu yüzdelik 11,3 ile 50-69 gözyaşı arası, yüzdelik 3,5 ile 30 - 49 gözyaşı arası ve yüzdelik 2,2 ile 18-29 gözyaşı arası şahıslar izleme etti.
Katılımcılarda çor öyküsüne bakılınca ise gelişigüzel dört insandan birisi (yüzde 25,3) ailede akciğer kanseri bulunduğunu belirtti.
Erkeklerde sigara içenlerin payı şimdi fazla
Neredeyse gelişigüzel dü insandan birisi (yüzde 48,4) sigara içtiğini belirtirken içmeyenlerin payı yüzdelik 26,5 oldu. Sigarayı bıraktığını söyleyenlerin payı ise yüzdelik 18,2. Erkeklerde sigara içtiklerini söyleyenlerin payı yüzdelik 51,7 olurken hanımlarda bu kemiyet yüzdelik 42,8 oldu. Ortaya çıkan müşterek öbür ehemmiyetli son ise bayanların baylara nazaran baş döndürücü şimdi müşterek tomar edilgen fiil ayyaş konumda olması. Erkeklerin yüzdelik 4,8'i edilgen fiil ayyaş bulunduğunu tabir ederken hanımlarda bu kemiyet yüzdelik 10,3'e çıkıyor.
Sigarayı bırakmadan ilkin içmece süresi averaj 20 yıl
Halen sigara içenlerin içmece süresini de ortaya çıkaran neticelere uyarınca iştirakçilerin yüzdelik 31,3'ü 20 - 29 senedir sigara içtiğini söyledi. Yüzde 26,8'i 10 - 19 yıl, yüzdelik 16,7'si 30 - 39 yıl, yüzdelik 14,6'sı ise 1 - 9 sene sigara içtiklerini belirtti. 40 yıldan müşterek tomar müddet sigara içtiklerini söyleyenlerin payı ise yüzdelik 10,6. Katılımcıların yüzdelik 80,1'i günde 1 - 20, yüzdelik 18,3'ü ise 21 - 40 nüsha sigara içtiğini söylerken hep neticelere uyarınca günde averaj 15 sigara içiliyor. Sigarayı bırakanlarda averaj salıverme süresi 5 sene oldu. Bırakmadan ilkin içmece süresi averaj 20 yıl.
Sigara dışında iklim kirliliği riziko faktörlerinin başlangıcında geliyor
Verilere uyarınca sigara dışında akciğer kanseri sorununa illet olabilecek muhtelif risklere verilen kalım yerinde geçmiş sırada yüzdelik 7,1 ile iklim kirliliği toprak aldı. Bunu sırayla yüzdelik 3,3 ile verem, yüzdelik 2,9 ile elementler (ağır metaller, arsa yağı ürünleri vb.) ve radyoterapi, yüzdelik 1,4 ile kaya lifi ve yüzdelik 0,6 ile radon izleme etti.
Akciğer kanserine faktör olabilecek riziko faktörlerini ve bu faktörlerden hangilerine eş olduğunuzu öğrenebileceğiniz platforma Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) maşer bilgilendirme platformu eliyle akcigerimiziokuyoruz.com/ adresi üstünden ulaşıldığı belirtildi.
