Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmalarına göre; diş ve diş hitit rahatsızlıkları, yaygınlığı ve yineleme oranları hasebiyle en iri esenlik problemlerinden biri namına tanımlanıyor. Bilimsel dişçilik eğitiminin 22 Kasım 1908 tarihinde başlaması hasebiyle bu gün vatanımızda “Diş Hekimliği Günü” namına benimseme ediliyor. Her sene 22 Kasım'ın bulunmuş yer aldığı hafta “Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası” ismi altında kutlanıyor. Atlas Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Görevlisi ve Medicine Hospital Diş Hekimi Sozdar Başkan, 21-27 Kasım Ağız ve Diş Sağlığı Haftası hasebiyle dudak ve diş sağlığı kendince bilgiler verdi.
Diş Hekimi Sozdar Başkan, "Ağız ve diş hastalıkları dünyanın elden yalnızca hepsi bölgelerinde en kalın tanıdık esenlik sorunları arasındadır. Yaşam kalitesi açısından önemli kayıplara minval açan dudak ve diş hastalıklarının; şeker hastalığı hastalığı hastalığı, kalp-damar hastalıkları, büyüme-gelişme geriliği, er veladet kabilinden nice esenlik problemininin gelişmesinde gösteriş oynadığını yayınlayan kanıtların sayısı rastgele bir sabık çağ artmaktadır. Bu sebeple dudak ve diş sağlığı problemlerinin açığa çıkmadan evvela koruyan önlemlerle engellenmeleri, emraz açığa çıktığında ise hızlıca otama edilmeleri gerekir" dedi.
"Diş ve diş hitit hastalıkları şahısların karşılaşmış yer aldığı en iri esenlik problemlerinden biri namına tanımlamaktadır"
Diş hekimine gitme sıklığının ince bağan bulunduğunun altını çizen Diş Hekimi Başkan, "Kronik ve yıkmacı nitelikte bulunan ağız-diş sorunlarında otama bir aşırı defa hastalığın baş döndürücü ilerlediği bir çağda gerçekleşir. Tedavideki rötar ise dudak diş sağlığı ve umumi sağlığı bozarken başkaca sağlığa ayrılan bütçenin de katlanarak artmasına sebep olmaktadır.
Ağız ve diş sağlığı; umumi sağlığın, hayati fonksiyonların ve yaşam kalitesinin önemli bir parçasıdır. Dünya Sağlık Örgütü'nün tespitlerine göre; diş ve diş hitit hastalıkları yaygınlığı ve yineleme oranları sebebi ile şahısların karşılaşmış yer aldığı en iri esenlik problemlerinden biri namına tanımlamaktadır" ifadelerini kullandı.
Diş ve diş hitit hastalıklarının 5-17 yaş grubu çocuklarda gelişme yetersizliğine, hamilelerde 8 kıvrım elan bir tomar bağan ağırlıklı doğumlara, 39-69 yaş grubunda 7 kıvrım elan bir tomar his sorununa sebep bulunduğunu tamlayan Diş Hekimi Başkan, "Peki diş sağlığımızı ve amma velakin umumi sağlığımızı destek olmak düşüncesince ne yapmalıyız? 'Diş sağlımız düşüncesince ne beslenmeliyiz?' sorusu önceki aklımıza mevrut soru. Diş sağlığı düşüncesince dokuncalı namına vasıflandırılan besin maddeleri içimli ve asitli gıdalar ile dişler dair yapışıp kalan, emeksiz temizlenemeyen maddelerdir. Bunları dudak ağıza boğazlamak değil fakat belli başlı bir değin içre bezdirmek diş çürüğünün önlenmesi düşüncesince gereklidir. Diş sağlığı düşüncesince tavsiye edilen tagaddi şekli; şekerli, bulaşkan yada asitli gıdalar üç esas posta içre tüketilmelidir. Öğün aralarında elma, yeregeçen kabilinden besinler yiyerek, dişleri iyice ayıklayıp diş etine ovuşturma meydana getirecek gıdalar yenmelidir. Şekerli, bulaşkan besin yendikten sonraları dişlerin fırçalanması muhtemel değilse dudak su ile çalkalanmalı yada bir bardak su içilmelidir. Yine içimli besin yendikten sonraları ağza atılacak bir parça peynir şekerin temelsiz inhibütör tesirini bertaraf buyurmak açısından sonuç aşama önemlidir. Diş dostu namına benimseme edilen besin maddelerinin başlangıcında proteinler gelir. Vücudumuzun esas bina taşını meydana getiren bu maddeler hem dişlerin gelişimi esnasında hem de dişler sürdükten sonraları diş sağlığı açısından da behemehâl tüketilmesi müstelzim besin maddeleridir. Yüksek protein içerisinde ne bulunduğunun yanı esna diş sağlığındaki önemi açısından peynir ilkin içimli besin tüketimi sonrası hızlı haber mektubu edilen bir besindir" açıklamalarında bulundu.
Yer fıstığının içeriğindeki fosfat hasebiyle atıştırmalık şekli yiyecekler ortada diş dostu namına vasıflandırılan bir besin bulunduğunu kail Diş Hekimi Başkan, "Rafine edilmemiş tahıl (beyaz undan işlenmiş atlatmak adına kepekli kişmiri ekmek) diş sağlığı açısından yeğleme edilmelidir. Peki dişler sebep çürür ve karşılamak düşüncesince neler yapabiliriz? Ağızda mevcut bakterilerden oluşan bakteri plağı, içimli ve unlu yiyeceklerin ağızda küsurat artıklarından hamız oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve neticede da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara sebep olmaktadırlar" dedi.
Diş Hekimi Başkan, diş çürüklerinin oluşmaması düşüncesince alınabilecek önlemleri şöyleki sıraladı:
"Sabah kahvaltısından sonraları ve akşam ezanı yatmadan evvela dişlerin fırçalanması ve rastgele bir çağ diş ipinin derneşik kullanılması en can alıcı yoldur. Yiyecek artıkları en baş döndürücü dişlerin çiğneme yüzeylerindeki girintilerde ve dişlerin birbirine değdiği aralık yüzeylerde biriktiği için, diş fırçaları ıvır zıvır çivi seçilmelidir. Dişlerin iç yüzeyleri, aut yüzeyleri, çiğneyici yüzeyleri ve dilin üstü fırçalanmalı ve aralık yüzlerde diş ipi kullanılmalıdır. Fırçalar, ölçülü derecede kaba yada güzel kıllı olmalı ve belli başlı aralıklarda değiştirilmelidirler. Fırça kıllarının aşınmamış olması ve bakteri taşımayacak bir halde korunum edilmesi gerekmektedir. Asla başkasının diş fırçası kullanılmamalıdır.
Diş fırçalama esnasında florürlü bir diş macunu kullanılarak, florürün diş çürüğünü önlemedeki rolünden yararlanılmalıdır. Florürlü macunlara asistan namına bire bir sürede dudak kokusunu gidererek inşirah ve harbilik hissi sağlayan florürlü gargaralar da kullanılabilir. Şekerli yemekleri esas öğünlerde tüketmeye idman ve kemirmek aralarında bir bilinçlilik yememeye çabalamak de öbür bir önlemdir. Diş hekimine düzgün aralıklarla bulunmak bir çürüğü karşılamak yada er yakalamada en dobra yoldur. Ayrıca ısıdam ve soğuğa duygulu dişler yada ağrılı dişlerde yahut tebeşirimsi renkte bulunan baş çürükleri, kahverengi renklemeler ve oyuklar kabilinden hallerde sayaç geçirilmeden hekime başvurulması tedavinin yöntemini değiştirecek ve zorluğunu azaltacaktır.
Bir öbür aklımıza mevrut istifham ise şu; çocuklarımızda dudak bakımını ne sağlayabiliriz? İlk dişler ağızda görünür görünmez, temizlenmeye başlanmalıdır. Temiz bir tülbent yada gazlı çaput kullanılarak; sabahleyin kahvaltı sonrası ve şeb yatmadan evvela dişlerin silinerek temizlenmesi gerekir. Diş fırçası kullanımına bebeğin gelişememiş dişlerinin çıkmasından sonraları başlanabilir.
Fırçalama düşüncesince en dobra fen hangisidir?
Okul önceleri çocuklarda diş fırçalama düşüncesince bir fen teklif etmek ve uygulatmak baş döndürücü zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığını kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken bir aşırı devir dişlerin zahirî yada emeksiz erişilen yüzlerini fırçalar. Oysaki mikroplar, dişlerin aralık yüzleri yada çiğneyici yüzeylerinde elan emeksiz birikir. Bu sebeple fırçalamadan sonraları esas babanın kontrolü şarttır. Okul çağındaki çocuklarda fırçanın diş-diş hitit inikat adına 45 aşama eğimle yerleştirilip dişlerin zahirî yüzeylerini irca hareketiyle, elan sonraları da dişlerin çiğneyici yüzeylerinin doğacak gelişememiş hareketlerle fırçalanması önerilmektedir.
Çocuğum düşüncesince ne diş fırçasını seçmeliyim?
Çocuğun dudak ebatlarına uygun, güzel ve masnu kıllardan imal edilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı düşüncesince kullanması akıllıca değildir. Eskimiş bir süpürgeyle süpürme işlemi ne yapılamazsa, emektar bir fırçayla da dişler fırçalanamaz. Fırça kılları aşınır aşınmaz (ortalama 6 ay) behemehâl değiştirilmelidir.
Çocuklarda ne diş macunu, ne genişliğinde kullanılmalıdır?
Bebeklik devrinde ve üç yaşına genişliğinde çocuklarda diş macunu kullanması önerilmez. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonraları başlanmalıdır. Ancak reklamlarda yer aldığı gibi, gayrisıhhi inç değil, fırça dair sıkılan yasmık genişliğinde kit fırçalama düşüncesince kifayetli olacaktır. Macun kullanımına başlandığı çağda piyasada mevcut florürlü diş macunlarından rastgele biri yeğleme edilebilir.
Çocuğuma dişlerini günde müteaddit defa fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltı önceleri ve şeb yatmadan önce, yalnızca üçer dakikalık can alıcı bir fırçalama işlemi yeterlidir. Pek baş döndürücü dobra alışkınlık gibi, diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk devrinde kazanılacaktır. Yani özetleyecek olursak umumi sağlımızın ayrılmaz parçası bulunan dudak ve diş sağlığımızı destek olmak en herşeyden ilk olarak yukarıda saydıklarımıza bağlıyken, diş hekimlerine başvurarak ve elan ayrıntılı bilgilendirmeyle beraberce tedavilere başlayarak sağlığınız için, kendiniz düşüncesince önceki adımı atmanın birlik zamanı. Biz diş hekimlerinin işimiz gücümüz; dudak ve diş sağlınızı korumak, hastalıkları otama etmek, sağlığınıza katkıda bulunmak. Dişimiz gücümüz."
