Ankara
AA muhabirinin edinmiş olduğu bilgiye göre, yazılım dip çözümleriyle Türk defans sanayisine yardım veren HAVELSAN, bugüne denli bu bölgede oluşturduğu yeteneklerle Milli Muharip Uçak (MMU) Programı’nda da ehemmiyetli sorumluluklar üstleniyor.
HAVELSAN projeye, 2011’de başlatılan kavramsal dizayn faaliyetlerinden itibaren dayanak noktası veriyor.
MMU Geliştirme Projesi'ne müteveccih namına HAVELSAN'da 2020'de önceki namına Milli Muharip Uçak Direktörlüğü kuruldu. Aynı sene projenin yürütücüsü Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) ile teşrikimesai protokolü imzalandı. Bunu mühendislik desteği verilecek alanlara müteveccih Genel Şartlar Anlaşması izledi. Sonrasında plan kapsamında açılan MMU düzentileme gruplarında HAVELSAN mensubu de görevlendirilmeye başlandı.
Geçen sene TUSAŞ ile imzalanan MMU Mühendislik Simülatörü Görsel Sistem Sözleşmesi ve MMU STS Destek Sözleşmesi ile HAVELSAN'ın projedeki görevi arttı. HAVELSAN bahis konusu sözleşmeler kapsamında Eğitim ve Simülasyon Sistemleri, Lojistik Bilgi Sistemi, Yer Görev Planlama Sistemi, İtki Entegrasyonu, KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) Tehdit Algılama, Platform Siber Güvenliği teknolojilerinin ön tasarımında dayanak noktası vermeye başladı.
HAVELSAN’ın yapacağı çalışmaların; gömük eğitim, mühendislik, uçucu ve tayyare işlev simülatörü, yazılım teknolojileri, ortam siber güvenliği ve bilişim, geri hizmet dayanak noktası altyapısı sahalarında projeye maliyet, takvim ve başarım itibarıyla müspet yönde yardım yapması bekleniyor.
Önce yazılımlar uçacak
5'inci soy sop ve sonrası iklim ara bulucu ve madun cümle üreticileri, akilane ürünü maliyet çalışan müşterek biçimde muktedir olmak neredeyse analiz, dizayn ve imtihan evrelerinde mühendislik simülatörleri kullanıyor.
Bu simülatörlerle pervaz ciddi kâffesi sistemlerin olgunlaşmasında toprak ve pervaz testlerini önceleri asliye dizayn kararları hâlâ akilane veriliyor. Bu da platformu ve sistemi maliyet çalışan kılıyor.
HAVELSAN Taktik Ortam Simülasyonu sebebiyle pilotun havada simüle müşterek manevra yapabilmesi cins oluyor. Mühendislik simülatörü sebebiyle de geliştirilecek iklim ara bulucu pervaz arama ve aviyonik fariza sistemlerinin olası hataları yahut İhtiyaç değişimleri er etapta belirleme edilip mukteza tadilat yapılabiliyor.
MMU Programı kapsamındaki Bütünleşik Haberleşme Seyrüsefer Tanımlama Sistemi Projesi'nde HAVELSAN yeteneklerine müteveccih fonksiyonların geliştirilmesi, tasarlanması ve karşı örnek ünite imal edilmesine bağlı kontrat emekleri da bitmeme ediyor.
"Uçan bilgisayarı" koruyacak siber çözümler
MMU Programı'ndaki müşterek öteki ehemmiyetli gerekseme da adeta müşterek "uçan bilgisayar" namına vasıflandırılan uçağın siber güvenliğini getirmek olacak. Bu kapsamda geliştirilecek sistemlerin yaşam dönemi süresince asayiş tehditlerinin belirlenmesi, çözümleme edilmesi, önceliklendirilmesi, belirlenen risklerin azaltılması düşüncesince mukteza tedbirlerin ortaya konulması ve mukteza faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi düşüncesince icraat yapılacak.
Bu amaçla test, doğrulama, analiz, öğrence ihtiyaçlarının belirlenmesi yanında, iklim ara bulucu ve ciddi madun sistemleri düşüncesince operasyonel, bakım, idame sürecinde kullanılacak olan yazılım, tesisat ve haberleşme ortamının güvenliği, havacılıkla ait icazet gereksinimleri de dikkate alınarak siber asayiş gereksinimleri karşılanacak.
Milli sistemle "arka kapı" olmayacak
Kritik teknolojilerin güven içinde emek harcaması düşüncesince ulusal namına geliştirilen Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi'nin MMU'da kullanılmasına müteveccih ihya emekleri sürdürülüyor.
HAVELSAN ve TÜBİTAK BİLGEM'in iş birliğiyle geliştirilen sistem, inanma ciddi sistemlerdeki dışa bağımlılığın minimum seviyeye indirilmesine, sızdırılmış ve müdahalelerin engellenmesine, cümle üstünde birlik egemenlik kurulmasına ve adsız sansız "arka kapılar" ile cümle bilgilerinin sellemehüsselam kullanımının engellenmesine olanak sağlayacak.
