Tokyo
Japon fotoğrafçı ve edip Şibusawa Saçiko, 1981'den beri gezi etmiş olduğu ve "ikinci memleketi" şekilde nitelendirdiği Türkiye'nin, tarihini, mutfağını, kültürünü incelediğini ve Türk insanını gözlemlediğini belirterek, "Türk insanı lazım sıcaklığı lazım yakınlığıyla Türkiye'nin duyurulması müstelzim özelliklerinden biri." dedi.
Şibusawa, Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Tokyo'da Nazım Hikmet'ten ilham alınarak "İnsan Manzaraları" ismini verdiği Türk insanını yansıtan fotoğraflardan oluşan birlikte işporta açtı.
Fotoğraf karelerine birlikte çocuğun sünnet töreninden kamuflajlı Türk askerine, tespih satan sakallı adamdan, tavla atanlara denli Türk insanına müteallik nice hatırat sığdıran Şibusawa'nın "Otobüsle İstanbul", "Tekne üstünde İstanbul", "İşte bu nedenle İstanbul ilginç - Çok etnikli zamanı birlikte şehrin esas yaşamdan değerlendirmesi" isminde kitapları ve yazıları de bulunuyor.
Şibusawa, “ikinci memleketi" şekilde nitelendirdiği Türkiye’ye sevgisini, Türk insanıyla ilişkisini ve seyahatlerini AA muhabirine anlattı.
Çocukluğunda "Doğu ve Batı'nın nerede başlayıp bittiğini" iptila ettiğini, ailesinin Selanik'te yaşamış olduğu birlikte çağda Türkiye ile tanıştığını kail Şibusawa, ziyarete gittiği 1981'de Selanik'ten trenle İstanbul'a yetişme fırsatı bulduğunu, enine boyuna beğenmiş olduğu İstanbul'la macerasının orada başladığını belirtti.
Şibusawa, "Pozitif-negatif fotoğraf döneminden dijitalleşen makinalara doğru" sanarak özetlediği Türkiye seyahatlerinde aşırı sayıda dördül çektiğini vurguladı.
Sovyetler Birliği dağıldığında Türkiye'ye insanoğlu akını olduğunu, hicret fail Rusların sokakta bölgelere destar açıp "bavul ticareti" yaptığını dile getiren Şibusawa, "Profesyonel vandöz değiller. Ekmeğini kazanmaya etkin Rus vatandaşları ve geçinmeye çalışıyorlardı." sanarak konuştu. Şibusawa, Türkiye'nin buna müsaade vermesi sonrası Türklerin yardımseverliğinin dikkatini çektiğinin altını çizdi.
Şibusawa, 1999 Marmara Depreminde dostlarıyla mal topladığını, o devre kurulan depremzede çadırlarına bu yardımları dağıttıklarını aktardı.
Yıllar ilk birlikte İstanbul seyahatinde Fener'den Fatih'e giderken emektar evlerin fotoğraflarını çektiğini, bu tam kapkaça verilen kaldığını, yerde sürüklense de kamerasını bırakmadığını özetleyen Şibusawa, çığlıklarını duyan birlikte kadının pencereden "hırsız, hırsız" sanarak bağırmasıyla hırsızın kaçtığını söyledi.
Şibusawa, vakası duyan mahallelinin desteğe koştuğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
"Otele arka döndüğümde baktım ki otelin önü kalabalık. O tam ihvan aramışlar. ‘Nasıl haberiniz oldu?’ sanarak sorunca, oysa buğulanmış birlikte baba yarısı çantayı bulmuş. Değerli eşyalar alınınca çantanın içinde, kartvizitlik kalmış. Yaşlı baba yarısı ‘herhalde ecnebi birinin çantasını çaldılar’ düşüncesiyle kartvizitleri inceleyince, Topkapı Müzesi'nden birinin kartvizitini de bulmuş. Gezerken tevafuken tanıştığım ve kartvizitini aldığım müze mensubunun kartviziti... Yaşlı amca, bu kişiyi telefonla arayıp, ‘böyle birlikte çanta buldum’ demiş. Müze görevlisi de ‘Japon hanımı tanıyorum, şimdi çağ konuştuk, şu otelde kalıyor’ sanarak bilgilendirmiş. Telefonla, kaldığım oteli de görevliye, ‘her obje amacında mı diye, kadının başına birlikte obje mi geldi, çantayı oraya attılar, hanımı da boğaza mı attılar’ sanarak sormuşlar. Olay hakeza seyrederken, manşet aracıyla otelin önüne getirildim. ‘İyiyim, birlikte şeyim yok’ sanarak anlattım. Değerli eşyalar gitti. ‘Giden, gider’ sanarak düşündüm, şişman birlikte yaralanma da olmamıştı. Japonya’ya döndüm."
Çektiği fotoğraflara baştan baktığında hırsızların fotoğrafını da çektiğini ayırt ettiğini, Türk itimat yetkililerine bu fotoğrafların da arazi almış olduğu birlikte varakpare gönderdiğini kail Şibusawa, tahminî birlikte ay sonradan Türkiye’deki arkadaşlardan "meşhur oldun, gazetelere çıktın" sanarak elmek ve telefonlar geldiğine ayraç etti.
Emniyete postaladığı fotoğraflar aracılığıyla Türk polisinin "kapkaççıları yakaladığını" tamlayan Şibusawa, Türk dostlarından aşırı sayıda "özür mesajı" aldığını anlattı.
Şibusawa, "Başına birlikte obje geldi fakat Türkler esasta hakeza değil', 'Hırsızın namına bozukluk dileriz' 'Bir şimdi gelirsen misafirimiz ol' 'Yemeğimizi ye" halinde nice ileti aldığını vurgulayarak, "Seyahat sigortası vardı ve çalınanların tazminatı karşılandı. Ancak ondan değerlisi, Türk insanından mevrut yüzlerce e-postadaki samimi duygular, benim düşüncesince enine boyuna dobra birlikte deneyim oldu." halinde konuştu.
"Asıl dikkati çekeni Türk insanı"
Şibusawa, "Türkiye'nin esas dikkati çekeni Türk insanı. Çünkü Türk insanı lazım sıcaklığı lazım yakınlığıyla Türkiye'nin duyurulması müstelzim özelliklerinden biri." dedi.
40 salname gezi tecrübelerini özetleyen Şibusawa, başka milletlerle kıyasladığında, Türk insanını "hayatı beğeni alarak yaşayan, güler yüzlü, misafirperver" şekilde nitelendirdi.
Şibusawa, "Yolun kenarında 3 baba yarısı oturmuş, lamba karpuzu yiyorlar, 'afiyet olsun' diyorsun. Hemen 'gel gel otur' diyorlar, ağırlama etmektedirler ve bu değme devir oluyor." sanarak konuştu.
Şaşkınlığını gizleyemediğini vurgulayan Şibusawa, "Böyle birlikte yurt anmak aşırı kabil değil, tek tanımadığın birlikte kişiye 'gel, otur' diyebilmek." ifadelerini kullandı.
Japon seyyah, "Tek başıma gezi ettiğimde, canım kiraz çeker, birlikte manava giderdim. Poşete doldurur, müteaddit mal sanarak sorduğumda 'gerek namevcut sen misafirsin' derlerdi." dedi.
Şibusawa, hayatın olumsuzluklarına karşın "misafirperver ve güler yüzlü Türk insanının yaşamı mahmul kırcı ve olumlu göz açısıyla" yaşadığını gözlemlediğini kaydetti.
"Kıbrıs'ta da o erke yok"
Türkiye’ye sevgisinin derinleşmesiyle, Kıbrıs'a da dikkat duyduğuna yer veren Şibusawa, bahir ve iklim eliyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne gittiğini söyledi.
Adadaki siyasi vaziyeti şimdi elleme kavrama fırsatı bulduğunun altını çizen Şibusawa, Kıbrıs Türkleriyle görüşmeleri sonrası kişmiri haddini geçerek Güney Kıbrıs'a da gittiğini kaydetti.
Yeniden KKTC'ye dönemediğini ve uçakla Yunanistan'a giderek, baştan İstanbul'a geçtiğine dikkati çekici Şibusawa, “(Türkiye’deki) Aynı Türkler Kıbrıs'ta da var, fakat o erke yok. İstanbul’un çevik yaşamı Kıbrıs'taki şahısda yok.” dedi.
