Tokat
Tokat'ta canlı Çökeliğinoğlu ailesi, kahvaltı sofralarının vazgeçilmezleri ortada arazi düzlük coğrafi işaretli yağlının yapımını 4 kuşaktır sürdürüyor.
Kentte kısaca 150 salname geçmişi mevcut yağlının hamur harcını yoğrulduktan sonradan için margarin sürülüyor ve ıvır zıvır parçalara ayrılıp birlikte sayaç dinlenmeye bırakılıyor.
Daha sonradan yazma biçimde inceltilen hamur, margarin sürülen tepsilere konuluyor. Odun ateşi yanan fırına atık tepsilerdeki yağlı, kısaca 15 dakikada pişiriliyor. Sade ve çökelekli şekilde meydana getirilen yağlı, isteğe layıkıyla tereyağlı da hazırlanıyor.
Yöresel lezzetlerden yağlı, Tokatlıların kahvaltıda en çok tükettiği yiyecekler ortada bulunuyor.
Tokat Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği kabilinden Orta Karadeniz Kalkınma Ajansının 2019 Teknik Destek Programı kapsamında hazırlanmakta olan plan ile Tokat yağlısına, sabık sene Türk Patent ve Marka Kurumunca coğrafi işaret vesikası verildi.
"Bu yağlı eğer olmazsa Tokat'ımız kahvaltıda birlikte bilinçlilik yemez"
Kentte yağlı üretimi karşıcı 65 yaşındaki Mahir Çökeliğinoğlu, AA muhabirine, 13 yaşından buyana bu işle uğraştığını söyledi.
Yağlı yapımının dedesinden babasına, ondan da namına kaldığını özetleyen Çökeliğinoğlu, "Bu bizlere dededen kalma birlikte sanat. Benden de oğullarıma. Bu yağlı eğer olmazsa Tokat'ımız kahvaltıda birlikte bilinçlilik yemez. İlla yağlı olacak." dedi.
Tokat'ta kahvaltılarda yağlı tüketiminin tradisyon biçimine geldiğine işaret fail Çökeliğinoğlu, şunları kaydetti:
"Yağlının yapılması zor, havadan değil. Gece ½ si başlıyoruz, sabah 06.00'da amade etmeye başlıyoruz. 52 senedir yaptığım bu mesleği 2 ay ilk çocuklarıma bıraktım. Çocuklarımdan sonradan torunlarım çalışacak. Nesil boyu gidiyor. Mesleğimiz atadan kalma."
Tokat yağlısını apayrı illere de gönderdiklerini dile getiren Çökeliğinoğlu, "Yağlı 1-2 ay kalsa güçlü küflenme yapmaz zira ferment yok. Bunun hamurunda on paralık ferment yok. Simit ve pasta hamurunda ferment var. Onlarda küflenme muhtemel lakin yağlıda banko küflenme olmaz." ifadesini kullandı.
"Biz de mesleği çocuklarımıza, torunlarımıza bırakacağız"
Babasından devraldıkları yağlı imal işini ağabeyi Sinan ile bitmeme ettiren 25 yaşındaki Bedrettin Çökeliğinoğlu ise ağababa mesleği işlerini sürdürdüklerini belirterek, "Biz dördüncü kuşağız. Biz de baht olursa mesleği çocuklarımıza, torunlarımıza bırakacağız." dedi.
İzmir'den memleketi Tokat'a tatile mevrut Ali Sever de yağlının Tokat'a katışıksız birlikte haz bulunduğunu vurgulayarak, "Genci, yaşlısı yağlı yemeden yapamaz. Sabahları buraya geliyorum başta yağlı yemeye. Yağlıyı İzmir'e de istiyoruz, kargoyla gönderiyorlar." diyerek konuştu.
