Paris
Fransa'nın başkenti Paris'te derinlemesine seneler araştırmalarını tay tay arabası Hamidullah, 19 Şubat 1908'de Haydarabad Nizamlığı'nda (bugünkü Hindistan'da) dünyaya geldi, 17 Aralık 2002'de ABD'de yaşamını yitirdi.
Haydarabad Nizamlığı'nda Osmaniye Üniversitesi Hukuk Fakültesinde İslam hukuku ve ülkeler hukuku profesörlüğü karşıcı Hamidullah, ayrımsız vakitte içtimai yaşamda karşılaşmış bulunduğu şahıslar üstünde bıraktığı etkiyle tanınıyor.
Hamidullah'ın, senelerce haymatlos yerine yaşamış bulunduğu ve İslam davasını anlattığı Paris'teki yaşamını müverrih Sellam ve Adda'wa Camisi Derneği Başkanı Ahmed Ouali, AA'ya anlattı.
Sellam, iyice tanımış bulunduğu Hamidullah'ın Paris'e evvela defa 1932'de gelmiş şekilde 2 yıldan endamsız ortak müddette "ilk çevrim İslam diplomasisini" madde düzlük tezini tamamladığını ve ülkesine art döndüğünü belirtti.
Hamidullah'ın, hâlâ sonraları 1948'de Osmanlı yanlısı Haydarabad Nizamlığı'nın bağımsızlığını korumak düşüncesince Birleşmiş Milletlere gittiğini anlatım fail Sellam, Haydarabad'ın Hindistan'ın yönetimine geçmesiyle burada talebine cevap verilmemiş Hamidullah'ın ayrımsız sene Paris'e yerleştiğini anlattı.
Sellam, Haydarabad'daki kütüphanesinin yakılmasından sıkıntı duyan Hamidullah'ın Paris'te kütüphanelere andıran Latin Mahallesi'ndeki Tournon Sokak 4 numaraya yerleştiğini belirtti.
Hamidullah, Paris'teki Müslüman bilgin
Hamidullah'ın İslam Peygamberi Hz. Muhammed'in yaşamına bağlı ortak el yazmasını getirdiğini kaydeden Sellam, böylecene kendisinin Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezine (CNRS) 1954'te onama edildiğini söyledi.
Sadek Sellam, Hamidullah'ın üstadı Fransız İslamolog Louis Massignon'un, İslam bilgini düşüncesince "(Muhammed) Hamidullah Bey dinç nesle ait, ancak İslam'ın başlangıcı hakkında el yazmaları bilgisi dair bizim rehberimizdir, üstadımızdır." laflarını kullandığını dile getirdi.
Sellam, Hamidullah'ın İstanbul Üniversitesinde de herhangi ortak sene ortak çevrim terbiye bilimi bilimi verdiğini ve ilkin şarkiyatçıların kaybolduğunu planladığı el yazmalarını bulmada uzmanlaştığını anlatım etti.
Hamidullah'ın Paris'teki Müslüman toplumuna müteveccih faaliyetleri
Sellam, Hamidullah'ın Paris'te yaşamış bulunduğu senelerde muhacir işçilerden oluşan ağırbaşlı ortak Müslüman camiasının varlığından bahsetti.
Hamidullah'ın Massignon ile İslam Kültür Merkezini 50'li yılların başlangıcında kurduğunu kail Sallem, Hamidullah'ın giriş hatip bulunduğu Fransa'daki İslami Talebeler Derneğinin de 1963'te kurulduğunu belirtti.
Sellam, Hamidullah'ın nice öğrenci yetiştirdiğini ve Paris Ulu Camisi'nde herhangi ortak cuma namazı hutbeden evvela öğüt verdiğini söyledi.
Hamidullah'ın Paris yaşamının sonlarına akıllıca konferanslarını, Adda'wa Camisi'nin açılışıyla Paris'teki serseri ortak semte taşıdığını kail Sellam, "Görev onu nereye çağırırsa oradaydı." dedi.
"En güzel ilimler, topluma yararlı olanlardır"
Sellam, Hamidullah'ın burada el yazmalarında keşfettiği toy şeyleri muhacir işçilere aktardığını ve haftalık derneşik konuşma verdiğini aktardı. Tarihçi Sellam, "(Hamidullah) 'En güzel ilimler, topluma yararlı olanlardır' ve 'Allah rızası düşüncesince öğretilendir' (şeklindeki) Müslüman özdeyişlerini uygulamıştır." ifadesini kullandı.
"Birçok Fransızın İslam dinini seçmesine punt oldu"
Sellam, "Birçok Fransız, Hamidullah onlara izah zahmetine girmiş bulunduğu ve içsel araştırmalarında onlara iane etmiş bulunduğu mektuplaşmalardan sonraları İslam'ı seçti." dedi.
Tarihçi Sellam, Hamidullah'la tanışıp onun anlattıklarından etkilenen karabaş Abdelmagid Jean-Marie Duchemin'in, arkası sıra İslam'ı araştırıp Müslüman bulunduğunu aktardı.
Dönemin şarkiyatçılarının, Hamidullah'ın bilginliği karşısında nazikâne eğildiklerini kail Sellam, "(Hamidullah) İslam'ın, hususiyet devleti ve yazıya, düşünceye, içtihada ilgili ortak uygarlık kurduğunu belirtmek istiyordu." niteleyerek konuştu.
"İslam'ı seçmeye mevrut kişilerle şahsen ilgilendi"
Adda'wa Camisi Derneği Başkanı Ahmed Ouali, "Profesör Hamidullah'tan bahsetmeden, bu camiden bahsedemeyiz" diyerek, bu cami vesilesiyle tanımış bulunduğu Hamidullah'ın burada Müslüman topluma verdiği hizmetlerden bahsetti.
Ouali, Hamidullah'ın İslam'ı seçmeye mevrut kişilerle şahsen ilgilendiğini ve öz kanalıyla hazırlayıp imzaladığı sertifikalar dağıttığını anlatım etti.
Ouali, Hamidullah'ın titizce yürüttüğü ortak öbür faaliyetin ise, nikah merasimleri bulunduğunu anlattı.
"(Hamidullah'ın) tevazusu anca ki fotoğrafını araştırmak istediğimde, bulamadım. Çok emektar ortak ışık elime ulaştı." diyen Ouali, Hamidullah'ın ışık çektirmeyi reddettiğini, ortaklık etmiş bulunduğu konferanslarda alıcı ve ışık olması şeklinde metinlerini ortak başkasına okuttuğunu aktardı.
