Erzincan
Erzincanlı ustalar, polat uçlu kalemlerle bakıra biçim verip mesleği yaşatmaya çalışıyor.
Kentte bakırcılığın tarihi, İpek Yolu üstünde arazi düzlük ve "arkeopark" adına tanıdık Urartular zamanına ilgilendiren Altıntepe Kalesi kazılarında çıkan malzemelere dayanıyor.
Erzincan Ticaret ve Sanayi Odasının girişimleriyle 2002'de "Erzincan Bakır İmalat ve El İşlemeciliği Sanatı" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenen ve Mahreçli Coğrafi İşaret Belgesi düzlük bakır işlemeciliği, şehirde azıcık eli uz kabilinden yaşatılmaya çalışılıyor.
Geçmiş yıllarda, bakırdan meydana getirilen mamüllerin ihracatının yapıldığı şehirde bugünlerde az sayıdaki atölyede, evlerde bezen eşyası adına makbul el işlemeciliği bakır mahsulat hazırlanıyor.
Genellikle Erzincan Yeraltı Çarşısı'nda mevcut adanmış mağazalarının içerisindeki atölyelerde çalışmalarını tay tay arabası eli uz eller, emektar kökler polat uçlu kalemlerle kalımlı asar bırakmaya çalışıyor.
"Çırak gelmiyor yetişen kimesne yok"
Bakır işleme atölyesi sahibi Yusuf Polat, AA muhabirine, babasının 47 sene devam eden meslek serüvenini, kendisinin de 23 senedir bitmeme ettirdiğini söyledi.
Mesleği yapmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Polat, şakirt bulamamaktan sıkıntı duyduğunu belirtti.
Fabrikalarda hızlı üretimlerin arkası sıra el işçiliğinin bulunmayan olmakla gönül rahatlığı karşıya kaldığını vurgulayan Polat, "Çırak gelmiyor yetişen kimesne yok. Allah bizlere ne derece dirim verirse, ne derece kuvvet verirse tığ o biçimde bitmeme ederiz." dedi.
Polat, atölyeye tabela biçiminde mevrut bakırın tezgahlarda türlü işlemlerden geçtiğini, mergup modellere uyarınca istihsal yapılarak mamüllerin satışa sunulduğunu söyledi.
Çırak bulunmadığı düşüncesince ortak müddet sonradan mesleğin finiş noktasına geleceğini özetleyen Polat, el emeği ürünlere talebin azaldığına dikkati çekti.
Polat, 40 sene önceki babasının, bakırcılığın pop eskiden mesleğe işlev ettiğini dile getirerek, "Maalesef demincek mesleğimiz kaybolamaya yüz tutmuş. Bir elin parmakları derece yapımcı kaldı. Erzincan'da bunlar da baştan sona makul ortak yaşın üzerindeki ustalarımız. Bu meslekte aşkın değil 10 sene sonradan kimesne kalmayacak." sanarak konuştu.
"Bu mesleği öğretmeye mücahede ediyorum"
Bakır işleme ustası 64 yaşındaki Oğuz Özlok, emektar usul, polat uçlu kalemlerle bakıra biçim vermeye çalıştıklarını, sıra işi ve bası işi yapmadıklarını anlattı.
Mesleğe 12 yaşında şakirt adına aşama attığını tamlayan Özlok, şöyleki bitmeme etti:
"Bu mesleği öğretmeye de mücahede ediyorum fakat demincek gençlerin ve evlatların hevesi az. Genelde alkan yakalı işlerde idman ve idarecilik gerçekleştirmek gayretindeler. Fakat bu mesleklere de efsus olacak gibime geliyor. Çünkü bizim çocukluğumuzda ego hatırlıyorum evindeki kemirmek pişen kapların bütünü bakırdı. Yemek yediğimiz kaplar üstelik bakırdı. Bakırda yemeğin lezzeti ortak apayrı oluyordu. Şimdi az buçuk hâlâ gezinsel ve hediyelik işine döndü."
Mesleğin istikbaline bağlı korkularını paylaşan Özlok, "Bizim üzere ustaların ortak tane ortak korkusu var, bu mesleğin ustada kalması. Alt yandan mevrut bu işe düşkünlük salan çocuğumuz ve gencimiz yok. Biz bu fani dünyadan göçüp gittiğimiz devir korkarım ki bu el sanatı bizlerle bu arada toprağa gidecek." dedi.
