Muğla
Nesli tükenme riskiyle dirlik karşıya mevcut canlılar ortada arazi düzlük kükremek kaplumbağaları caretta carettaların mayıs ve haziranda süregelen yumurtlama sürecinin peşi sıra yumurtalarından çıkan yavruları suyla buluşuyor.
Bölgede çalışkanlık yayınlayan Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) görevlileri küçük kaplumbağaların yaşama tutunması düşüncesince emek vermek yapıyor.
Denize ulaşamayan yavrular, ortak çağ merkezde bekletildikten sonraları güneşin batmasıyla suya bırakılıyor. Yavruların çıkışlarının tamamlanmasının peşi sıra DEKAMER görevlileri, yuvaları arama ederek husye ve yavru sayısını belirleme ediyor.
DEKAMER Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Yakup Kaska, AA muhabirine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün destekleriyle İztuzu'nda kestirmece 30 senedir himaye çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi.
Çalışmaların akşam ve güneş şişman ortak titizce sürdürüldüğünü tamlayan Kaska, "İztuzu Kumsalı'nda yavru çıkışlarımız başladı. Şu anne derece 5 yuvamızdan yavru çıkışı oldu." dedi.
Yavruları denize göndermeye çabalamayın uyarısı
Yakup Kaska, şahısların görmüş bulunduğu ortak yavruyu kendilerinin denize göndermesinin akıllıca olmadığını vurguladı.
Caretta caretta yavrularının kişilerdeki kuşak bağı kabil yumurtalarla içki ve belirti bağı bulunduğunu özetleyen Kaska, "Yavrular bu belirti temizlenmeden denize gönderilecek olursa balıklar çeşidinden yenerek namevcut olacak. Dolayısıyla ortak yavruyu denize göndermeye çalışırken ölmelerine de defa açabiliriz. Bu sebeple yumurtadan çıkan yavrulara banko dahil etmememiz gerekiyor." sanarak konuştu.
Caretta carettaların doğduğu kumsala 25-30 sene sonraları esasen geldiğini tamlayan Kaska, bu yüzden yavru çıkışlarının emniyetli ortak bölgede yapılması icap ettiğini kaydetti.
Yavru çıkışları teşrinievvel ayına derece sürecek
Yumurtlama sürecinin eski yıllara mucibince kestirmece 10 çağ geç başladığını tabir fail Kaska, bunun kükremek suyunun yahut havanın henüz geç ısınması ilişik bulunduğunu dile getirdi.
Kaska, ağustos ortasına derece yumurtlamaların bitmeme etmesini beklediklerine dikkati çekerek laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Önümüzde 20-25 günce henüz yumurtlamanın bitmeme edeceği çevrim lakırtı konusu. Dolayısıyla ilkgüz sonu, teşrinievvel başlarına derece yavru depar belgesi devri bitmeme edecektir. Yuva sayısı şu an 350 civarında. Bu da 400-450 yuva sayısına ulaşabileceğimizi gösteriyor. Bu aynı eski yıllara mucibince yuva sayısında az buçuk eksilme bulunduğu anlamına geliyor. Ancak gene de zaman sonuna derece 30 bin yöresinde yavrunun denize ulaşmasını bekliyoruz."
Türkiye'de sene süresince yaşıyorlar
DEKAMER Koordinatörü Dr. Doğan Sözbilen, kükremek kaplumbağalarının korunması düşüncesince Türkiye'de aşırı iyi icraat yapıldığını vurguladı.
Kaplumbağaları denizde dürme olanağı aşırı az bulunduğu düşüncesince hayvanlara peyk izlem aleti taktıklarını hatırlatan Sözbilen, "Bu sayede kaplumbağaların kullandıkları alanları belirlemeye çalışıyoruz. Son senelerde hesaplı çalışmalar, Türkiye'nin kükremek kaplumbağalarının hoppadak gökçe gökçe edebiyat gelip yuva icra ettikleri ortak arazi değil, sene süresince yaşadıkları ehemmiyetli ortak yerleşme bulunduğunu gösteriyor." dedi.
Türkiye'nin Akdeniz kıyılarının caretta caretta kendisine tanıdık iribaş kükremek kaplumbağasının dip tenasül bölgesi bulunduğunu aktaran Sözbilen, şimdiye derece 50'nin üstünde kaplumbağayı izlediklerini laflarına ekledi.
