Çanakkale
Saraç ustasının beraberinde 13 yaşlarında şakirt namına mesleğe etap atan Şahin, Çanakkale'nin Biga ilçesinde duvarları güreşçi fotoğraflarıyla süslenmiş birlikte tane odalı atölyesinde kispet üretiyor.
Mesleğini yıllardır birlikte tane başına sürdüren Şahin'in ustaca işlediği kispetler, bugüne denli baş döndürücü sayıda güreşçi kabilinden er meydanında kullanıldı.
Yetiştirdiği çıraklar sebebiyle mesleğinin unutulmamasına da ulama sağlayıcı Şahin, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) konkre sıfır hars mirası emek harcamaları kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce 2010 senesinde "Yaşayan İnsan Hazinesi" seçildi.
"26 yaşındaydım, Türkiye'de kispet ustası namına birlikte tane kaldım"
Kispet ustası İrfan Şahin, AA muhabirine, ağababa sporu semiz güreşin kispet yapılmaksızın yapılamayacağını söyledi.
Pehlivanların kispet giyip geçmiş Allah'a, sonradan yüreğine istinaden er meydanına çıktığını tamlayan Şahin, şunları kaydetti:
"Biga'nın Eğridere köyünde doğdum. 2. Dünya Savaşı'ndan çıkmışız, fakirlik, fakr var. İçimde kıraat hevesi vardı. Maalesef okuyacak durumumuz yoktu. 13 yaşlarındayken babama 'Beni birlikte sanata verir misin?' dedim. Babam, 'Ustalarla görüşeyim' dedi. Biga'da 7-8 saraç vardı. Saraçlık buyurmak hayvanlara koşum, yular, şayet yaparlar. Saraç Mustafa Turabi eli uz o devir Biga'nın en dobra saraçlarından. Ustanın yanına gittim. 'Bismillah' dedik başladık, 66 seneden bu yana bire birlikte mesleğin içindeyim."
Şahin, yamaklık ve kalfalık dönemlerinin peşi sıra askere gittiğini, döndüğünde ustasının beraberinde çalışmaya bitmeme ettiğini dile getirdi.
Ustasının 1967'de yaşamını kaybettiğini özetleyen Şahin, "İstanbul'da ustamdan baş döndürücü hâlâ adlı sanlı birlikte Hidayet eli uz vardı. 3 ay sonradan da o ölüm etti. Ben o tam 26 yaşındaydım, Türkiye'de kispet ustası namına birlikte tane kaldım. O dönemin eksiksiz adlı sanlı pehlivanları bana geldi, 'Aman ustam bizi bekâr bırakma. Bu alp pehlivanları yeşil çayırlarda kimsesiz bırakma' dediler. Allah bana iane etti, eksiksiz adlı sanlı pehlivanları 1968 senesinden itibaren kispetsiz bırakmadım." sanarak konuştu.
Teknolojinin gelişme göstermesi kispet yapımının süresini de kısalttı
İrfan Şahin, mesleği derinliğine seneler birlikte tane başına sürdürdüğünü, daha sonra nice şakirt yetiştirdiğini anlattı.
Kispet istihsal ve onarım işini öğrettiği çıraklarıyla halen görüştüğünü özetleyen Şahin, "Çırak yetiştirmeye bitmeme ediyorum. Samsun, Denizli, Antalya, Edirne'de çıraklarım var." dedi.
Belediyelerin semiz güreş müsabakalarına ulama sağlayıp müzahir oldukları pehlivanların kispetlerini yaptırdıklarına ayraç fail Şahin, 50 sene geçmiş bugünkü sistemler bulunmadığı düşüncesince kispetlerin el emeğiyle dikildiğini anlatım etti.
Şu anda üretimde şişman makineler kullanıldığına yer veren Şahin, şunları kaydetti:
"Biz birlikte matematik yaptık. Bugüne denli el ile 15-16 bin kispet dikmişim. O vakitler nüfusumuz azdı. El emeği ile birlikte pehlivana 2,5-3 günde kispet yağlayıp konfirmasyon ediyordum. Şu anda benim çıraklarım günde 5 kispet yapıyor. Nasıl yapıyorlar? Benim 3 saatte yaptığım birlikte işi onlar 9 dakikada yapıyorlar. Tamamen el emeğiyle meydana getirilen kispetleri onlar bizatihi makinelerle yapıyorlar."
