Ankara
Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kezban Candoğan, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, projelerinin "TÜBİTAK 1001 Programı" kapsamında desteklendiğini söyledi.
Proje kapsamında, 3D gıda yazıcıları kullanarak yutma güçlüğü çekici fertler düşüncesince işlevsel gıda ürettiklerini dile getiren Candoğan, "Gıda yazıcıları, elektronik beyin destekli ortak programda çalışmış bulunduğu düşüncesince plastik yahut tabii sıfır sentetik ortak mahsul adına düşünebiliriz ancak hakeza değil. Çok tabii ürünler, kişilerin günce yaşamında tükettikleri besinleri kullandık." diyerek konuştu.
Candoğan, 3D yazıcılarda, yazdırılmak maksut materyalin bileşimine giren içeriklerin tabakalı tasarruf yöntemiyle basıldığını, bunu yaparken de yazılım destekli programların kullanıldığını anlattı.
3D yazıcılarda, gıda üretiminde hususi gayeye müteveccih ve hususi tagaddi gereksinimlerini karşılayacak formülasyonlar geliştirdiklerini tamlayan Candoğan, şöyleki bitmeme etti:
"Formülasyonumuzu yutma güçlüğü çekici fertler düşüncesince geliştirdik. Bu projede tagaddi ve diyetetik geçmişe sahip, ayrımsız sürede gıda mikrobiyolojisi etkin Prof. Dr. Kamuran Ayhan hocamız, mühendislik ayağında Doç. Dr. Özge Şakıyan Demirkol hocamız ve ego bulundum. 3 boyutlu yazıcı dair Prof. Dr. Kerim Çetinkaya ve Doç. Dr. Pınar Huri Yılgör hocamız çalıştı. Projede doktora öğrencim Elvan Gökçen Bulut ve efdal lisans öğrencilerim Betül Göksün, Tuğba Gözde Gün de toprak aldı."
Candoğan, projeye 2019 senesinde başladıklarını, 2 sene devam eden çalışmaya Kovid-19 salgınına karşın açıklık vermediklerini tabir etti.
"Sağlıklı ve tabii ürünler"
Prof. Dr. Candoğan, projeye start nedenlerine bağlı şunları söyledi:
"Yutma güçlüğü çekici bireyler, ağızlarına aldıkları gıda ve içecekleri midelerine gönderirken sıkıntı çekerler, yutamazlar, akciğerlerine savuşma gır konusu. Bu halde akciğerlerde aspirasyon pnömonisi denilen şikayetler ortaya çıkabilmekte. Bu sebeple baş döndürücü müheyya para yahut baş döndürücü sert besinleri yahut bağdaşık sıfır besinleri tüketemiyorlar. Bu çeşit hastalar çoğu kez nörolojik yahut yatan buğulu hastalar bulunduğu düşüncesince efdal protein muhtevalı et bazlı gıdalara gerekseme duyuyorlar. Biz de bu plan kapsamında tavuk ve dana hitit bazlı işlevsel gıda ürettik. Gerçek gıdalar bunlar. Tavuk eti, dana hitit ve biyoaktif özelliklere cemaat kapya biber, kereviz tozu, al çükündür tozu kıl payı fonksiyonel, sağlıklı, biyoaktif bileşikler içeren mahsulat de kullandık. Seyreltilmesini de mükemmel semiz motorin ve sadeyağ ile yaptık. Bunlar banko dimdik ve tabii ürünler, insanoğlu 3D yazıcılarla basılan gıdalar diyerek korkmasınlar."
Ürünlerin, efdal protein içeriğine sahip, güvenli, gayrı bioaktif bileşikler açısından da ensesi kalın bulunduğunu vurgulayan Candoğan, disfaji dalında çalışkanlık yayınlayan derneğin belirlediği kriterlere de akla yatkın bulunduğunu dile getirdi.
"Gelecekte evlerimizde görebiliriz"
3D gıda baskısıyla, hususi gayeli beslenmesi müstelzim bireyler, çocuklar, hamileler, sporcular yahut glutensiz beslenenler düşüncesince de istihsal yapılabileceğine dikkati çekici Candoğan, şunları kaydetti:
"Son senelerde dünyada baş döndürücü ehemmiyetli ortak trend vegan ve vejeteryan ürünler. Vegan ve vejeteryan burgerler baş döndürücü yeğleme ediliyor. Et alternatifi mahsulat düşüncesince de bazısı çalışmaların yapılması icap ettiğini düşünüyorum. Yüksek lisans öğrencileriyle hemen nebati seçenek proteinler kullanılarak 3D gıda baskısı gerçekleştirdik. Bunları pişirdik, ayrımsız sürede tüketilebilirliğine de baktık. Lisans öğrencileri de küçüklere müteveccih protein içinde ne bulunduğu efdal tavuk hitit bazlı kraker ihya çabasındalar şu anda. Bu çalışmalarımıza da bitmeme ediyoruz."
Candoğan, projelerinin dalında TÜBİTAK destekli geçmiş plan olduğunu, ticarileşmesi düşüncesince finansman desteğine gerekseme duyduklarını tabir etti.
3D gıda baskısında görmek kıl payı hazırladıkları et ve göveri tozlarından kartuşun ticarileşmesi düşüncesince değişik yöntemlerden geçirilmesi icap ettiğini dile getiren Candoğan, şöyleki dedi:
"İleriki senelerde 3D gıda yazıcıları evlerimizde yerlerini alacak. Akıllı ev terimi var. Buzdolabından fırın mikrodalga kıl payı sistemlere 3D gıda baskısı özne yazıcılarda bütünleşmiş edilebiliyor. Bu mevzuda dünyada icraat yapılıyor. Tüketici iş durumunda genel ağ üstünden düğmeye basacak eve gittiğimizde kez amade olacak. Bu halde kurnaz evler açısından da gelecekte bizim evlerimizde görebileceğimiz ortak teknoloji."
