Herkesin açık başlı derecede depremden etkilendiğini tabir fail Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, evlatların travmatik vakalardan erişkinlerden şimdi birlikte tomar etkilendiğini söyledi. Her çocuğun depremden birlikte tomar derecede etkilendiğini dile getiren Kara, “Duygusal hassasiyeti bulunan evlatların duygulanım derecesi farklıdır. Buna ilişkin adına duygularını tabir ediş tarzları erişkinlerden farklıdır. Bizim ana ve ata adına onlara elbette davrandığımız travmanın onlar üstündeki etkilerini değiştirebilir. Ancak sarsıntı yerinde çocuğumuza elbette davranacağımızı, en önce kendimize elbette davrandığımız etkiler. İşe en önce kendimizden başlamalıyız. Deprem hemen sonra insan çaresizlik, kaygı, korku, suçluluk hissedebilir. Biz özlük duygularımızı anlayıp, onlara akla yatkın tepkileri verebilirsek evlatlarımızın duygularına da akla yatkın tepkiler verebiliriz” biçiminde konuştu.

Her çocukta travmaya verdiği yanıtın ve etkilenmenin değişik bulunduğunu tamlayan Tuğba Kara, “Çocuklarımızın duygularını idrak etmek düşüncesince onları gözlemlememiz ve onlarda bulunan değişiklikleri ayırt etmemiz gerekir. Her çocuğun travmaya verdiği karşılık ve duygulanım derecesi aşırı farklıdır. Aslında evlatların çokları travmaları metin birlikte halde atlatır. Çocuklarda kalık çabukluk yahut içe kapanma, kavgalarının artması, ansızın tepkiler vermesi, birlikte vakitler korkmadığı şeylerden korkmaya başlaması, bekâr yatamaması, yanınızdan boşanmak istememesi ve travmatik görüngü üzerine aşırı istifham sorması yahut travmayı hatırlatan şeylerden sakınma görülebilir. Bu tepkilerin bütünü mahsus birlikte müddet ve ölçüde normaldir” diyerek konuştu.

Çocukların beraberinde hareket mevzusunun konuşulabileceğini fakat aşırı facia içeren bilgilerin ve görüntülerin çocuklarla paylaşılmaması icap ettiğini aktaran Kara, “Zor vakitler çocuklarınıza maharet belletmek düşüncesince akilane vakitler değildir. Onun düşüncesince onları yanınızdan uzaklaştırmayın. Gerekli görüyorsanız yanınızda yatmalarına müsaade verin ve esas gereksinimlerini karşılamalarına araştırma görevlisi olun. Çok ayrıntılı sorgusuz sualsiz vakası anlatmalarına müsaade verin. Çocuğunuz daha önsezi ve düşüncelerini paylaşmaya müheyya değil ise onu zorlamayın ve götürümlü olun. Onları sakin, şefik ve ikrar edici birlikte tarzda dinleyin. 'Anne ve ata aşırı korkuyorum' dediğinde, ‘Geçti işte, ne mevcut korkacak' eyitmek hesabına ‘Ben de korktum. Gel konuşalım bakalım, neler hissettin, neler düşündün' üzere yanaşmak şimdi akilane olacaktır.

Onun düşüncesince müheyya olduğunda ona ne hissettiğini dava ve kendinizin de ayrımsız duyguları hissettiğinizi ilaveli sıfır ifadelerle anlatın. Çocukların belirsizliğini artık nasıl biteceğini beyan etmek ve kaygılarını razı etmek önemlidir. Yaşlarına akla yatkın sıfır davranışlarını eleştirmeyin, kızmayın. Çocuğunuza kendisini tabir edebileceği alanlar sunmanız önemlidir. misal adına fotoğraf çizmek, liet söylemek, hile oynamak, günce boşlamak seçimi etkinlikler. Çocukların beraberinde hareket üzerine konuşulabilir fakat aşırı facia detayları ve görüntüleri onlarla büzüşmek akla yatkın değildir. Sorularına geçiştirici değil, işlerine yarayacak detayları vermek, hareket anında menfaatlerini elbette koruyacaklarını yaşlarına akla yatkın adına beyan etmek önemlidir” ifadelerini kullandı.

Mükremin Kaya

 

HABERİ SİTEDEN OKU...