Ankara
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) girişimiyle, sigaranın zararlarını önlemek, kullanımını indirmek ve sosyal farkındalık tekvin etmek üzere gelişigüzel sene 9 Şubat, "Dünya Sigarayı Bırakma Günü" kendisine anılıyor.
AA muhabirinin DSÖ ve Sağlık Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, duman ürünleri, tüketicilerinin yarısından fazlasının yaşamını kaybetmesine kez açıyor.
Dünya çapında tütün, gelişigüzel sene 8 milyondan müşterek tomar ferdin ölümüne illet oluyor.
Bu ölümlerin 7 milyondan ilavesi direkt duman kullanımından, tahminî 1,2 milyonu ise sigara içmeyen fakat duman dumanına verilen kalınmasından kaynaklanıyor.
Tütün dumanı, 70'inin kanserojen bulunduğu aşina 5000'e andıran kimyevi özellik içeriyor.
Dünya genelinde 1,3 bilyon duman kullanıcısının yüzdelik 80'inden ilavesi az ve mutedil gelirli devletlerde yaşıyor.
Tütün kullanması baylarda aşırı henüz fazla
Öte taraftan duman kullanması yaygınlığı rical ve hanımlar ortada ehemmiyetli farklılıklar gösteriyor. 2020'de evren nüfusunun yüzdelik 22,3'ü duman kullanırken, bu kemiyet baylarda yüzdelik 36,7, hanımlarda ise 7,8.
Tütün kullanımında gözyaşı averajı 46 gözyaşı ve üstü olurken, bu ortalama, baylarda 45-54, hanımlarda ise 55-64 gözyaşı grubu kendisine belirtiliyor.
Tütün ürünlerinde mevcut nikotin enine boyuna bağımlılık yapıcı, dayanak almadan duman kullanımını bırakmayı deneyenlerin sadece yüzdelik 4'ü kalburüstü olabiliyor. Profesyonel dayanak almak, kullanıcılarının kalburüstü biçimde tütünü salıverme şansını ikiye katlayabiliyor.
Sigara ve duman ürünlerinin yanı esna elektronik sigara kabil toy ve büyümekte bulunan nikotin ürünleri de duman içermemesine karşın sağlığa zararlı.
Öte yandan, duman salgınını ele bildirme etmek düşüncesince Dünya Sağlık Örgütüne organ devletler, 2003'te DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesini bildirme ederken, bu geçim 182 abuhava çeşidinden tasdikli durumda.
Dünya genelinde ölümlerin yüzdelik 18'inden ilavesi duman kaynaklı
Tütünün gelişigüzel türü insanoğlu sağlığına dokunca verirken, sigara içmek, evren çapında duman kullanımının en yayılmış çeşidi bulunduğu belirtiliyor.
Halk sağlığı açısından eleştiri müşterek dava bulunan duman kullanımı, camianın umumi dert riskini ve yükünü artırıyor.
Erken ahiret yolculuğu riskini çoğaltan duman kullanması evren genelindeki ölümlerin tahminî yüzdelik 18'inden fazlasını oluşturuyor.
Kanserin türlü türleri, diyabet, gastrit ve karha kabil göden hastalıkları, gebelikte er doğum, az doğum, çocukta hareket bozuklukları ve sütün kesilmesi, duygu ve huy hastalıkları, teneffüs rahatsızlıkları ile diş ve diş hitit hastalıklarının oluşmasına kez açan duman kullanımı, er ölümlerin de önde mevrut sebeplerinden bir tanesi arasında.
Öte taraftan duman kullanımı, ev masraflarını besin ve tahaffuz kabil esas ihtiyaçlardan tütüne yönlendirerek yoksulluğa katkıda bulunuyor.
Tütün kullanımının konuşu maliyetlerinin yanı esna illet bulunduğu rahatsızlıkların tedavisi düşüncesince afiyet hizmet maliyetleri de tüketiciler üstünde üstüne üstlük konuşu ağırlık oluşturuyor.
Tütün kullanması az ve mutedil gelirli devletlerde yaygın
Sigara içenlerin sayısı yerler arasındaki eşitsizlikler ve kişi artışı zımnında 1990'dan bu yana artmaya bitmeme ediyor.
Dünya genelinde duman kullanıcılarının yüzdelik 80'inden fazlası, tütüne ilişkin dert ve ahiret yolculuğu yükünün en asıl bulunduğu az ve mutedil gelirli devletlerde yaşıyor.
Dünyada en efdal sigara içmece oranlarında Güneydoğu Asya ve Pasifik adaları öne çıkarken, amma velakin Avrupa ve ABD'de sigara kullanımında geçmişe nazaran kesin müşterek azalış görülüyor.
Sigara içmece oranının Avrupa'da en efdal bulunduğu semt Balkan devletleri olurken, Fransa, Almanya ve Avusturya'da da sigara içmece oranları efdal seyrediyor.
Öte yandan, Etiyopya, Gana ve Nijerya'da ise nüfusun yüzdelik 5'inden henüz öğütücü diş sigara içiyor.
Günümüzde efdal gelirli devletlerin çokları eskiden aşırı henüz efdal sigara içmece oranlarına sahipken, sonuç senelerde asıl düşüşler yaşadı.
Örneğin, İngiltere'de 2000 senesinde yetişkinlerin yüzdelik 38'i sigara tüketirken, bu kemiyet bugünlerde yüzdelik 20 seviyelerinde.
Dumandan korunmak, tütüne talebi azaltıyor
Tamamen dumansız ortamların, insanoğlu sağlığını aldığı kadar korumanın müdellel yegâne yolu olduğuna uyanıklık çekiliyor.
Tütün talebini indirmek düşüncesince alınabilecek önlemlerin başlangıcında "ikinci el duman dumanından" tevakki etmek geliyor. Pasif içicilikten korunmanın en dobra yollarından biri, dumansız ortamları yeğleme etmek.
Öte taraftan tetkikat iri musavver yahut grafiksel afiyet uyarılarının, şahısların duman kullanımının zararları mevzusundaki farkındalığını ehemmiyetli seviyede artırdığını gösteriyor.
Resimli ve grafiksel uyarıların yanı esna duman reklamı, promosyonu ve sponsorluğuna müteveccih şümullü yasakların da duman tüketimini azaltabileceği belirtiliyor.
Bununla baş başa duman vergileri de nice ülkede ilkin çoluk çocuk ve az gelirli fertler ortada duman kullanımını ve afiyet hizmetleri maliyetlerini azaltmanın en az değerli yollarından kendisine bildirme ediliyor.