Antalya
Antalya'daki müşterek çiftlikte, et ve motorin verimi faziletli hayvanların ıslahını çurlatmak neredeyse koyunlara embriyo transferi yapıldı.
Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya başkanlığındaki baytar ve uzmanlardan oluşan 10 şahsiyet ekip, Korkuteli ilçesinde önemsiz ve kocabaş hayvanların bulunmuş olduğu çiftlikte emek vermek gerçekleştirdi.
Yurt dışından getirilen, faziletli et miktarı, etinin kalitesi, lezzeti ve aromasıyla öne çıkan "Suffolk" cinsi koyunların ilkah işleminden müşterek hafta sonraları birleşen embriyoları, mikroskop sayesinde ayıklanarak yerel ırk koyunlara nakledildi.
Üniversitelerden sahaya taşınan çalışmayla çiftlikte normalde ömrü süresince 8-10 kuzu verici koyunlardan verimi ve kalitesi faziletli 80-100 yöresinde kuzu elde edilmesi hedefleniyor.
Kaliteli deneyli ve antrenör sayısını artıracaklar
Sağırkaya, AA muhabirine, 1995'ten beri hayvanlarda embriyo transferleri hesabına ilmî icraat yaptığını, sonuç devirde sahadan mevrut talepleri de karşılamaya başladıklarını söyledi.
Yurt dışından dünkü ırkların deneyli adına ülkeye getirilmesi hesabına bunların embriyolarının taşınmasının henüz dimdik bulunduğunu vurgulayan Sağırkaya, "Hayvanla baş başa rahatsızlıkların da hulul riski azalıyor. Embriyoları burada zat hayvanlarımıza naklettiğimizde doğduklarında Türkiye şartlarına henüz havadan uyarlanmış oluyor, anneden antikorlar alıyor. Kuzular henüz dimdik dünyaya geliyor." dedi.
Sağırkaya, işletmenin ülke dışından getirmiş olduğu henüz birinci sınıf hayvanlardan azami sayıda evlat alarak, Türkiye'de birinci sınıf deneyli ve antrenör sayısını artırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Hayvan popülasyonunda kalıtım bilimi ilerlemenin önemine ayraç fail Sağırkaya, şunları kaydetti:
"Bir kucak yaşamı süresince en müşterek tomar 8-10 kuzu veriyor. Biz bu teknolojiyle yılda 30 kuzuyu alabilecek potansiyele sahibiz. Bir koyundan ömrü süresince 100 yöresinde evlat kabul etme şansımız var. Yılda 10 kuzu hesabına 30 parça kabul geçirmek üstelik Türkiye'deki efsanevi popülasyonunda kalıtım bilimi gelişim açısında ince önemli. Verimi faziletli hayvan bilimi hesabına çalıştığımız düşüncesince et ve motorin verimini katlıyor. En az 1,5-2 kıvrım müşterek tomar ürün elde edebilirsiniz."
Koyunlarda bitirdikleri embriyo transferinin tulum çocuk yöntemine benzediğine yer veren Sağırkaya, müşterek parça seferde müşterek koyundan 5 embriyo toplayabildiklerini bildirdi.
Koyun embriyolarının ülke haricinde satışının 500 avrodan başladığını özetleyen Sağırkaya, "Pahalı müşterek ticareti var. Kendimiz üretip, henüz ucuza dünyalık edebiliriz. Yüksek nitelik müşterek hayvanı kıymak hesabına embriyosunu kıymak baş döndürücü henüz karlı. Bu kom de manken olabilir. En güzel damızlığı bulup, embriyolarını ihraç edebiliriz." dedi.
"Suni tohumlamadan ayrımlı müşterek yöntem"
Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü Biyoteknoloji Merkezi Genetik Uzmanı Doç. Dr. Yalçın Yaman da bu yöntemin takma tohumlamadan ayrımlı bulunduğunu belirterek, "Suni tohumlamada yavru, yüzdelik 50 annenin genetiğini alıyor. Ama embriyoda yavruyu taşıyacak hayvanın ırkı ne olursa olsun naklettiğimiz nitelik ırkı doğuracak." diyerek konuştu.
Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde Veteriner Hekim Osman Cengiz de embriyoların gizli yöntemle hayvana nakledildiğini, işlemden sonraları hayvanın sürüye gönderildiğini dile getirdi.
Çiftlik sahibi sanayi mühendisi Hikmet Göksoy ise Jersey cinsi kocabaş ve Suffolk cinsi küçükbaş üretimi yaparak, ekonomiye vermek istediklerini bildirdi.
Suffolk koyununun et dair dünyanın en güzel ırklarından bulunduğunu vurgulayan Göksoy, "Embriyo transferiyle çabuk ve dimdik halde en güzel ırkları kesbetmek istiyoruz. Bir hayvanı fiziki adına alıp, kıymak hakkıyla zor. Embriyo havadan taşınabilir, maraz getirip sevk riski yok." dedi.
