Ankara
AA muhabirinin Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerinden meydana getirdiği derlemeye göre, Bakanlık portföyünde 2020 yılı sonu bakımından 19 KİT, 4 kamu bankası ve 7 öbür yapılış iktisap etmek kabil mecmu 30 kamu işletmesi bulunuyor.
Geçen sene bütçeden Kamu iktisadi teşebbüslerine (KİT) 15,4 bilyon teklik kapital ve 2,1 bilyon teklik görevlendirme bedeli iktisap etmek kabil 17,5 bilyon teklik ifa yapılırken KİT’lerden ekonomik duruma meydana gelen ödemeler ise 1,9 bilyon teklik temettü, 1 bilyon teklik gelir oranı ve 2,6 bilyon teklik kuruluşlar vergisi iktisap etmek kabil mecmu 5,5 bilyon liraya ulaştı.
KİT’lerin deli dolu büyüklüğü 2020 böylelikle müşterek eski yıla nazaran yüzdelik 11,8 artarak 310,3 bilyon lirayı buldu. Brüt satışlar ise bahis konusu devirde yüzdelik 4,7 artma göstererek 160,7 bilyon teklik olurken 2020 senesinde mal-hizmet satı maliyeti müşterek eski yıla layıkıyla yüzdelik 0,3 azaldı. Bu gestalt satışların karlılığını müspet etkilerken KİT sisteminin 2019 yılı böylelikle 1,7 bilyon teklik bulunan devre kupkuru ziyanı 2020 senesinde 825,8 milyon teklik kupkuru yağız dönüştü.
Geçen sene KİT’lerde istihdam edilenlerin sayısı 99 bin 235 insana gerilerken mecmu istihdam gideri müşterek eski yıla layıkıyla yüzdelik 17,5 artarak 15 bilyon teklik oldu.
Yatırım masraflarında erke evvel sırada
KİT'lerin yatırım masrafı 2020 sonu bakımından müşterek eski yıla layıkıyla tahminî yüzdelik 17,2 artarak 23,8 bilyon liraya ulaştı. Bu tutar, 2020 yılı katışık diyar içi hasılanın tahminî yüzdelik 0,5'ine yanıt gelirken güzeşte sene en baş döndürücü yatırımı sırası ile 9,6 bilyon lirayla Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık AŞ (TCDD), 4,7 bilyon lirayla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), 3,7 bilyon lirayla Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), 3,3 bilyon lirayla Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve 765,9 milyon lirayla Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) gerçekleştirdi. KİT'ler 2019 senesinde tahminî 7,1 bilyon teklik ürem dışı bariz verirken 2020 senesinde bu meblağ 2,3 bilyon teklik ürem dışı fazlaya dönüştü.
Teşebbüslerin sektörel yatırım masraflarında 12 bilyon 202 milyon lirayla erke evvel sırayı alırken bunu 10,9 bilyon lirayla ulaştırma, 225 milyon lirayla sanayi, 160 milyon lirayla ekincilik izleme etti.
Yatırımlar artacak
Öte yandan, bu sene KİT yatırımlarının 43 bilyon 487 milyon 704 bin lirayı bulması bekleniyor.
Kamu oranı yüzdelik 50'nin üstünde bulunan KİT'lerin 2022'de 61 bilyon 870 milyon 156 bin teklik yatırım yapması planlanırken bu meblağ 2023 düşüncesince 63 bilyon 875 milyon 612 bin lira, 2024 düşüncesince de 63 bilyon 846 milyon 624 bin teklik namına belirlendi.
