Ankara
Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Özkan, müfit böceklerin üretildiği medrese laboratuvarında AA muhabirine icra ettiği açıklamada, ayçiçeğinin yağ elde edilmiş aşkın ehemmiyetli ortak uran bitkisi bulunduğunu ve istihsal alanlarının yüzdelik 50'ye yakınının da Trakya'da bulunduğunu söyledi.
Trakya'da çayır tırtılının aşkın derecede çoğalmasının çiftçilerde ürkü yarattığını dile getiren Özkan, bu böceğin gerçekte devir kurnaz iş olduğunu, bundan 40 sene ve 10 sene ilkin de gene bu biçimde artım yaşandığını anlattı.
Özkan, tırtılın sebep demin çoğaldığına bağlı şu detayları verdi:
"Bunun nice sebebi olabilir. Bunlardan ortak tanesi, global dünya değişikliği. Sıcaklığın 1 santigrat etap değişmesi, 12 haftalık 1 müddette böceğin sayılarını 100 kıvrım artırabilir. Geometrik çoğalıyor. Bu çayır tırtılının ortak dişisi 400 nüsha er bezi bırakır ve yılda 5 soy sop veriyor. Bu dölün kâffesi muammer olsa bütün yeryüzünü kaplayabilir. Aslında bu bütün haşerat düşüncesince elden elden böyle. Peki bu sebep olmuyor? Çünkü dünya şartları o kurt düşüncesince akıllıca değil. Bu global dünya değişikliğinde hararet artışı bu böceğin aşkın derecede artmasına sebep olgunlaşmış olabilir. İkincisi göçler de can alıcı olgunlaşmış olabilir. Çünkü bu kurt yalnızca Türkiye'de yaşamıyor, Avrupa'da yaşıyor, Amerika'da, Asya kıtasında, kitlesinde ve ısıdam dünya dalgası var. Dolayısıyla böceğin ortak toprak kayması de olgunlaşmış olabilir. Ama bizlere uyarınca en şişman nedeni, kusur zirai uygulamalar."
Bu kabilinden hallerde çiftçilerin geçmiş aklına mevrut yöntemin ilaçlama bulunduğunu aktaran Özkan, ekincilik ilaçları kullanıldığı devir zararlıya dirlik muhtemelen ortak çevrim muvaffakiyet elde edilebildiğini fakat o zararlıyı öldürürken arıların da hayatını kaybettiğini dile getirdi.
Özkan, "Bu zararlıların yararları var. Denge şeklinde markajcı parazitleri, prodüktörleri var. Bunları da öldürüyorsunuz. Kuşları da öldürüyorsunuz. İlaç değerlendirmek çelimsiz vadede hal fakat etraflıca vadede ekolojiyi mahvediyor." dedi.
Alternatif metodlar şart
Bu sebeple çıkar yol alternatifi yöntemlerle bu işin halledilmesi icap ettiğinin altını çizen Özkan, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünün dirim bilimsel savaş mevzusuyla 40 yıldan ortak tomar süredir çalıştığını anlattı.
Prof. Dr. Özkan, şu biçimde bitmeme etti:
"Bu zararlıların mücadelesinde en ortak tomar beğenilen formül kimyevi mücadele, şu demek oluyor ki ekincilik ilacı kullanımı. Tarım ilacını tercih ettiğimiz devir ilacın yüzdelik birinden öğütücü diş dişi o zararlıya gidiyor, ardı havaya, suya, toprağa karışıyor. Biyolojik gam kaybımız oluyor. Bir de bu ilaçların kullandıktan sonraları ortak bölümü mamüllerin üstünde kalıyor, insanoğlu gıdası kendisine kullanıyoruz ve kişilerin sağlığı da bozuluyor. Bunun ekonomiye yansıması var. Tarım ilacı tercih ettiğimiz devir taşınmazlar dışına mahsulat gidiyor ve oradan arka dönüyor ve nedeniyle aşkın ağır kayıplarımız uydurma konusu. Biz zararlıları baskılayan müfit kurt üretiyoruz. Sloganımız da 'akıllı böcek, kurnaz çiftçi.'"
Bölümlerinde şu anda aşkın sayıda müfit kurt bulunduğunu bildiren Özkan, "Burada bizim hocalarımız, hocalarımızın hocası, kılıç ve gailesiz tarım mühendisleriyle çalıştık ve bu müfit böcekleri macun biçimine getirdik." dedi.
Elmada, bağda, cevizde, sebzede gene bu cins ortak "tuta zararlısı" bulunduğunu bildiren Özkan, tutaya dirlik bu müfit böceklerin "tıkır tıkır" çalıştıklarını söyledi.
Özkan, "Kitle üretimi ortak sırdır. Şu anda 50 milyon üretecek kapasiteye geldik ve Türkiye bu müfit haşerat itibarıyla dünyanın en varlıklı ülkelerinden ortak tanesi. Biyolojik çeşitliliğimiz aşkın varlıklı fakat dirim bilimsel çeşitliliğimizi eklenmiş kalburüstü ürünlere dönüştüremiyoruz. Tarım ilacı değerlendirmek aşkın emeksiz geliyor. Tarım ilaçlarına kolay, ucuz, can alıcı deniliyor fakat ekincilik ilaçları ortak zehir. Pestisit niteleyerek biliniyor." niteleyerek konuştu.
"Ucuz, ekonomik, ekolojik on paralık yöntem, dirim bilimsel mücadele"
Son 4-5 yılda 500 ilacın dayanım oluştuğu düşüncesince atıl duruma geldiğini ve yasaklandığını aktaran Özkan, şunları kaydetti:
"Demek ki can alıcı de değil. Bir de ehven diyorlar. Çiftçiye gidip dava bakalım, ekincilik ilaçları ehven mu? Ucuz, ekonomik, ekolojik on paralık yöntem, dirim bilimsel mücadele. Üniversitemiz Teknokent'teki gailesiz girişimcilerle baş başa çalışıyor ve bunu çiftçinin hizmetine sundu. Elimizdeki bu kurt ortak arıcılık. Üzerinde 35-40 senedir çalışıyoruz. İkinci böceğimiz de dünyada geçmiş kez üretimini gerçekleştirdiğimiz, Türkiye'nin gerçekleştirdiği ortak müfit böcek. Evet, o zararlılar var. O zararların faydalıları da var. Eğer kılıç doğayı ortak tomar bozmazsak bu ekolojik balans devam ediyor ve çayır tırtılının yapmış bulunduğu zarar, bahis konusu olmuyor. Şimdi bakın buradaki müfit kurt ne yapıyor? Zararlı böceğin yumurtasına on paralık er bezi koyuyor ve imha ediyor. Buradan dokuncalı çıkamıyor. Daha er bezi dönemindeyken. Biz bu zararlıyı yetiştiriyoruz. Zararlıların üstünde faydalıyı yetiştiriyoruz ve bunları macun biçimine getirip üreticilerin hizmetine sunuyoruz. Çayır tırtılı düşüncesince 2 müfit böceğimiz var. Dünyada geçmiş kez yetiştiriciliğini Türkiye'nin icra ettiği ortak arıcık. Öbürü de er bezi paraziti trichogramma.
Bunları elbette kullanıyoruz? Bu macun biçimine geldiği devir bunları üreticiler alıyorlar. Bunu dallara asıyorlar. Buradan müfit kurt çıkıyor, zararlıyı imha ediyor. Peki bunu ne devir açacağız? Bunun esas zamanını yakalamak düşüncesince de ortak tuzağımız var. O fak da kokuyla zararlıyı buraya çekiyoruz. Ne devir reşit çıktığını belirliyoruz. Ondan sonraları yumurtlayacağı tarihi bildiğimiz düşüncesince bunları asıyoruz ve ziyanı önlemiş oluyoruz."
"Her sene fevk caba ayrımsız ürünü ekerseniz o zararlının olma ihtimali aşkın fazla"
Türkiye'nin rastgele sene ekincilik ilaçlarına 600 milyon dolar dünyalık ödediğini tamlayan Prof. Dr. Cem Özkan, dirim bilimsel mücadelenin çoğalması ile hem harcamadan bununla müşterek zararlılardan kolaylıkla kurtulunabileceğini söyledi.
Özkan, dirim bilimsel savaş dair ait kurumlarla baş başa emek vermek yapılması icap ettiğini belirtirken, çiftçileri rastgele sene ayrımsız ürünü ekmemeleri dair da uyardı.
Prof. Dr. Özkan, "Çözüm kendisine çıkar yol alternatifi yöntemlere evleviyet vereceğiz. Bu yöntemlerden ortak tanesi dirim bilimsel mücadele, ortak gayr de kültürel önlemler. Mesela rastgele sene fevk caba ayrımsız ürünü ekerseniz, bilfarz müstahsil bu yanlışlığı yapıyor, sabık sene günebakan ekmiş, bu sene gene günebakan ekerse orada o zararlının olma ihtimali aşkın fazla. Onun namına keşikleme (ekim nöbeti) yapması lazım." ifadelerini kullandı.
