Ankara
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), Senegal ve Gine Bissau'ya gerçekleştireceği ziyaretlerin, düet tecim hacimlerinin belirlenen hedefler doğrultusunda yükselmesi ve Türk iş insanlarının alanda yapacağı yatırımları çoğaltması açısından fırsatlar sunması bekleniyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye-Afrika ilişkileri, 2003'te Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ortaya koyduğu "Stratejik Afrika" politikasıyla acemi indinde ivme kazandı.
Türkiye, 2005'te Afrika Birliği'ne "gözlemci üye" oldu, 2008'de de Birlik, Türkiye'yi "stratejik partner" duyuru etti.
İlki 2008'de İstanbul'da, ikincisi 2014'te Ekvator Ginesi'nin başkenti Malabo'da meydana getirilen Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nin üçüncüsü 16-18 Aralık 2021'de İstanbul'da gerçekleştirildi.
Afrika ile diplomatik gelişmeler ivme kazanırken, bu gidiş hesaplı ve ticari ilişkilere de yansıdı. Türkiye, Afrika ile hesaplı ilişkilerini denk paydaşlık temelinde kazan-kazan esasına alakalı nesir ediyor.
Geçen sene bakımından Türk firmaları, Afrika genelinde hep kıymeti kestirmece 70 bilyon doları güzeşte 1150'den indinde tomar plan üstlendi. Kıta çapındaki yatırımların kıymeti de 6 bilyon doları aştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ferda KDC'ye 21-22 Şubat'ta Senegal'e ve 22-23 Şubat'ta da Gine Bissau'ya yapacağı ziyaretlerin alanda acemi iş birlikleri yaratması, düet tecim hacimlerinin belirlenen hedefler doğrultusunda yükselmesi ve Türk iş insanlarının alanda yapacağı yatırımları çoğaltması açısından fırsatlar sunması bekleniyor.
Sahra Altı Afrika ile düet tecim kütlesi 11 bilyon dolar düzeyinde
Türkiye İstatistik Kurumunun Genel Ticaret Sistemi verilerine göre, Sahra Altı Afrika devletleri ile aut tecim kütlesi güzeşte yıl, 2020'ye gereğince yüzdelik 24,8 artarak 10,7 bilyon dolarla en efdal seviyesine ulaştı.
Söz konusu devirde semt ülkelerine hariç satım yüzdelik 31 terfian 7,9 bilyon dolar, hariç alım da yüzdelik 10 artarak 2,8 bilyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Kongo'ya en baş döndürücü "hububat", Senegal'e en baş döndürücü "demir ve çelik" satıldı
2021'de KDC'ye hariç satım yüzdelik 6,4 azalarak 53,7 milyon dolar, hariç alım yüzdelik 1426 artarak 14,3 milyon dolar şekilde kayıtlara geçti.
Türkiye'nin bahis konusu devirde KDC'ye en baş döndürücü hariç satım meydana getirdiği fasılların başlangıcında "hububat, un, nişasta yahut mazot müstahzarları, pastacılık ürünleri" geldi. Bu faslı "etler ve yenilen sakatat" ile "elektrikli araba ve cihazlar" strateji etti.
Geçen sene Türkiye, Senegal'e 529,5 milyon dolarlık verim satarken, bu ülkeden 10,9 milyon dolarlık verim satın aldı ve Senegal'e hariç satım salname bazda yüzdelik 47 arttı, hariç alım ise yüzdelik 43 azaldı.
Türk ihracatçıların güzeşte sene Senegal'e en baş döndürücü verim sattığı geçmiş 3 dönem "demir ve çelik", "demir ve çelikten eşya" ve "elektrikli araba ve cihazlar" şekilde sıralandı.
Türkiye’nin Gine Bissau’ya ihracatı güzeşte yıl, 2020’ye gereğince yüzdelik 18 terfian 9,8 milyon dolar, ithalatı ise yüzdelik 314 terfian 4,9 milyon dolar oldu.
Söz konusu devirde ülkeye en baş döndürücü “demir ve çelik”, “tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento” ve “çeşitli işlenmiş eşya” ihraç edildi.
"İş hacimlerinin artırılmasıyla ağırbaşlı indinde tecim hacmine kavuşulacak"
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Kongo Demokratik Cumhuriyeti İş Konseyi Başkanı Yusuf Cenk Dağsuyu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin "Operasyonel Risk Endeksi"nde 201 varlık ortada 197'nci tam arazi aldığını belirterek, "Ülke, pazarı baş döndürücü eskimemiş indinde durumda. Kazan-kazan politikasıyla dü varlık tecim kütlesi ehemmiyetli seviyelere gelecektir." dedi.
Dağsuyu, kestirmece 100 milyon varlık nüfusuna eş KDC'nin, yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın 2'inci, dünyanın 11'inci iri ülkesi olduğuna dikkati çekti.
Türkiye'nin KDC'ye ihracatının akıbet 5 yılda yüzdelik 98 artmasının bu durumun ehemmiyetli indinde işareti olduğuna ayraç fail Dağsuyu, "Son 5 yılda Türkiye'nin ülkeye ihracatının artmasında un ve pastacılık, et ve et ürünleri, araba ihracatının yükselmesi sansasyonel oldu. Özellikle beyaz zehir ve erke sektöründeki acemi gelişmeler doğacak açısında baş döndürücü önemli" değerlendirmesinde bulundu.
Dağsuyu, maden, erke ve enfrastrüktür sektörlerinde yatırımlar ve iş hacimlerinin artırılmasıyla düet tecim kütlesinin 2022'de ağırbaşlı indinde seviyeye kavuşacağını, bu sene hedeflenen hariç satım kıymetine iktiran etmek ve envestisman ilişkilerinin büyüme göstermesi düşüncesince ticari diplomatlık faaliyetlerine bitmeme edeceklerini söyledi.
"Beta Transformatör 2022'de 40 milyon dolarlık envestisman planlıyor"
Afrika ile dostluğun ve iş birliğin büyüme göstermesine hususi ehemmiyet verdiklerini vurgulayan Dağsuyu, "Biz beraberce kazanalım, beraberce kalkınalım, beraberce büyüyelim istiyoruz. Bu ziyaretin dü varlık iş hacmine baş döndürücü müspet yardım sağlayacağını düşünüyoruz ve acemi dönemde, 2021'de 54 milyon dolar seviyesine vasıl hariç satım kütlesinin bu sene 100 milyon dolar düzeyinin üstüne çıkmasını hedefliyoruz." sanarak konuştu.
KDC'ye yapılması planlanan yatırımlara yer veren Dağsuyu, şunları kaydetti:
"Beta Transformatör şirketi şekilde ülkeye bu sene 40 milyon dolarlık envestisman planlıyoruz. Yatırımın, düet iş hacmine ehemmiyetli indinde yardım sağlayacağı kanaatindeyiz. Bu uygulayım bilimi transferiyle KDC'de istihdama yardım sağlamayı kendimize hedef, Afrika'ya desteği indinde namus borcu biliyoruz. Madencilik sektöründe ise altın, sim rafinerisinin kurulumu, Ulusal Altın ve Kıymetli Madenler Bankasının açılması kabil envestisman planları mevcut. Yenilenebilir erke kaynakları, transformatör, kablo, yalıtım ast ve fevk bina projeleri ve izolasyon üreteci kabil sektörler de ağırbaşlı ciddiyete sahip."
"Senegal ile münasebat gelişigüzel açıdan evolüsyon sürecinde"
DEİK Türkiye-Senegal İş Konseyi Başkanı Fuat Tosyalı da Senegal ekonomisinin tarıma alakalı bulunduğunu belirterek, bu sahanın halihazırda iş gücünün yüzdelik 70'ine istihdam sağladığını anlattı.
Senegal'in Afrika kıtasının projektör yıldızlarından bir tanesi bulunduğunu aktaran Tosyalı, "Kendisini global indinde hidrokarbür oyuncusu meydana getirecek derece iri engin sektör yağı ve doğal kavara yağı lambası yağı kaynaklarına sahip. Bu bağlamda, dü varlık arasındaki münasebat gelişigüzel açıdan evolüsyon sürecinde. Bunda elbette dü varlık cumhurbaşkanlarının DOĞRU ilişkileri de ehemmiyetli indinde etken." dedi.
Tosyalı, Senegal'in ihracatının akıbet 5 yılda yüzdelik 50 artarak 2020'de 3,9 bilyon dolara, ithalatının ise ayrımsız devirde yüzdelik 43 artarak 7,8 bilyon dolara yükseldiğine dikkati çekerek, "Senegal'de ihracatın artmasında enerji, giranbaha ve anorganik kimyasallar sektörlerindeki hariç satım artışları sansasyonel oldu. dışalım tarafında da enerji, makina ve elektrikli cihazlar ithalatındaki artışlar ön plana çıkıyor." bilgisini paylaştı.
"Türkiye Senegal'in en baş döndürücü hariç alım meydana getirdiği 8'inci ülke"
Türkiye'nin Senegal'in en baş döndürücü hariç satım meydana getirdiği 40'ıncı, hariç alım meydana getirdiği 8'inci varlık bulunduğunu dile getiren Tosyalı, düet ticarette Türkiye'nin ehemmiyetli indinde farkla aut tecim ilavesi verdiğini tabir etti.
Tosyalı, 2020'de meydana gelen Senegal-Türkiye İş Forumu'nda tecim kütlesi hedefinin çelimsiz vadede 1 bilyon dolar şekilde belirlendiğini anımsatarak, akıbet 5 yılda Türkiye'nin Senegal'e ihracatının artmasında demir-çelik, elektrikli cihazlar, çimento, araba ve plastik sektörlerinin sansasyonel bulunduğunu anlattı.
"Türk şirketlerinin Senegal'deki projelerinin hep ücreti 1,2 bilyon dolar"
Senegal'de üstencilik piyasasının öne çıktığını aktaran Tosyalı, Türk şirketlerinin gerçekleştirdiği planların hep ücretinin 1,2 bilyon dolar, plan sayısının da 33 bulunduğunu söyledi.
Tosyalı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alanda yapacağı temaslarına değinerek, "Ümit ederiz ki görüşme vesilesiyle konkre sonuçlar elde edilir. Cumhurbaşkanımızın Senegal'e ziyareti gelişigüzel devir kılıç iş kullanmakta olanları düşüncesince müspet indinde hava oluşturuyor." dedi.
Dakar Havalimanı dü Türk şirketi kabilinden nesir edildi
Tosyalı, Senegal'e yatırımlarda müteahhitlik, enerji, sert polat sektörlerinin geçmiş sıralarda arazi alabileceğini, tarım, turizm, balıkçılık, bilgelik ve haberleşme teknolojileri (ICT), sağlık, eğitim, yenilenebilir erke ve madencilik sektörlerinin de envestisman potansiyelinin efdal bulunduğunu tabir etti.
Ülkenin en iri hava meydanı bulunan Dakar Havalimanı'nın dü Türk şirketi kabilinden nesir edildiğini hatırlatan Tosyalı, havalimanından site merkezine gidecek raylı manzume projesi, site merkezinde arazi meydan otel ve şifahane projelerinin Türk şirketi kabilinden yapıldığını, Türk kuruluşların havalimanı, spor salonu, alım satım merkezi, otel, fuar ve kurultay merkezi ile sert yolu kabil ehemmiyetli yapım ve enfrastrüktür projelerini yaşama geçirdiğini bildirdi.
Senegal'in hep nüfusunun 2020 yılı tahminine gereğince 16,8 milyon bulunduğunu ve nüfusun kestirmece yarısının Dakar bölgesi yöresinde yerleştiğini tamlayan Tosyalı, "Senegal'in kapıları kazan-kazan ve çapraz hürmet prensibi içinde idman talip her insana açık." sanarak konuştu.
Vize hususunda Türk hususi piyasasının ümit içinde bulunduğunu aktaran Tosyalı, ticaretin altyapısını şimdi da esaslandırmak hesabına yürürlüğe girmesini bekledikleri bazısı anlaşmaların da bulunduğunu laflarına ekledi.
