İstanbul
Borsa İstanbul AŞ, 6 Şubat'ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremler zımnında evvel evrede hoppadak alanda mevcut bazısı firmaların hisselerinin el işi kapatıldığını duyurmuş, öteki işbirliği hisseleri düşüncesince işlemler düzgülü sürecinde gerçekleşmişti.
Daha sonraları kayar sektörü alışveriş sistemine bağlı eğreti tedbirler de devreye meydan Borsa İstanbul, açığa satı işlemlerinin yasaklandığını, başkaca yatırımcılar kabilinden satışa bap edilecek esham düşüncesince antrepo şartı uygulanacağını bildirmişti.
Söz konusu tedbirlerle BIST 100 endeksi 6 Şubat'ta yüzdelik 1,35 bedel kaybederek haset 4.930,18 puandan kapatırken, devrisi devir düşüncesince antrepo şartı yürürlükten kaldırıldı, açığa satı yasağı ise bitmeme ettirildi.
Tedbirlere rağmen BIST 100 endeksi 7 Şubat'ta 2 defa devir kesti ve haset yüzdelik 8,62 kayıpla 4.505,34 puandan tamamladı. Borsadaki kaba düşüşün 8 Şubat'ta da bitmeme etmesi üzerinde bu tarihteki işlemler bozma edildi.
Ayrıca kayar sektörü ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasaları (VİOP) bünyesindeki kayar ve kayar endeksi müştak pazarlar da 5 çalışma haset süresince kapatıldı.
BES'te büyüklük yardımı fonları daha çok gelişim alımına yönlendirilecek
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) büyüklük yardımı fonlarının tahrif kabul etme yükümlülükleri azaltılırken, minimum gelişim bulundurma yükümlülükleri artırıldı. Buna göre, büyüklük yardımı fonlarının kayar senedine yapacağı yatırımlarda minimum yüzdelik 10 düzeyinde mevcut bağıntı yüzdelik 30'a yükseltildi.
Öte yandan, yegâne müşterek kayar senedine görüntü portföyünden envestisman etme limiti yüzdelik 1'inden yüzdelik 5'e çıkartılırken, eğreti öz ile fonların portföy sınırlamalarına 10 devir içinde inkıyat şartı eklendi.
Genel Kurul sonucu alınmaksızın kayar arka alımı yapılabilecek
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle, depremin mali piyasalar üstündeki aksi tesirinin asgariye indirilebilmesi ve mümkün yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi düşüncesince bazısı kararlar aldı.
Alınan kararlarla ilkin hareket sahasında mevcut yatırımcıların yükümlülüklerine getirememesi zımnında temerrüde düşmeleri hazirana denli ertelenirken, saygın işlemlerde bulundurulması müstelzim özkaynak oranlarında gevşemeye gidildi.
SPK başkaca firmaların kayar arka alımı etme mevzusundaki bürokratik zorlukları azaltırken, arka tahsil edilen payların, alındığı tarihten itibaren 30 günce müddet süresince satılamayacağını bildirdi.
SPK kabilinden piyasaya çıkan bültende uzlaştırıcı kurumlarca, portföy büyüklüğü 1milyon vahdet ve altında bulunan müşterilere uygulanacak maksimum itimat ve taannüt nema oranlarının uygun ölçüde belirlenmesi kaynak edildi.
Açıklamada, 30 Haziran evveliyatına denli uzlaştırıcı kurumların hazırladığı kapital yeterliliği tablolarında, öz portföylerine tahsil edilen kayar senetlerine bağlı konuş riski oranının yüzdelik 10 namına yüzdelik 3 üzerinden, itimat hesabı altında izlenen "Diğer müşteriler" düşüncesince konuş riski oranının ise yüzdelik 8 namına yüzdelik 4 üstünden hesaplanacağı bildirildi.
Kredili İşlemler Tebliği’ne gereğince yapılacak umumi muamele sınırı hesaplamasında, 6 Şubat bakımından hareket sahasında ikametgahı, iş yeri adresi yahut şubede hesabı mevcut müşterilere kullandırılan kredilerin 30 Haziran'a denli dikkate alınmaması gerektiği tamlanan açıklamada, "Kurul sonucu mucibince yüzdelik 35 namına belirlenen giriş özkaynak siper oranının, 10 Nisan'a denli yüzdelik 20 namına uygulanmasına değişmeyen verilmiştir." değerlendirmesinde bulunuldu.
Açıklamada, payları borsada muamele gören çecik açıkça ortaklıkların, umumi heyet sonucu aranmaksızın dalavere müesses sonucu ile arka alıntı programı başlatabileceği kaydedildi.
Bankalar da kayar arka alımına heveslendirme edildi
Tam yükümlü kapital şirketlerinin kayar arka alımlarında bağış tevkifat oranlarının sıfırlanması kararlaştırılırken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da, payları borsada muamele gören çecik açıkça bankaların, 6 Şubat 2023'ten 1 Ocak 2024'e denli arka alıntı eliyle edindikleri öz kayar senetlerinin, atom çekirdeği ana paradan tenzilat kalemi namına dikkate alınmayacağını bildirdi.
Daha ilkin firmaların bahis konusu kayar ve katılma paylarının edinim bedeli ile fiktif kıymeti arasındaki ayırt üstünden yüzdelik 15 kar oranı stopajı uygulanıyordu.
Borsada eder kötüleştirme yapılamayacak
Borsa İstanbul, açım seansında kayar piyasalarında ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) komut iptali, eder kötüleştirme ve hacim azaltımına müsaade verilmeyeceğini duyurdu.
Değişiklikler kapsamında, VİOP ve Pay Piyasası vizyon sonu saatlerinin uyumlaştırılması gayesi ile VİOP'ta muamele gören tamamı vadeli muamele ve ek müddet sözleşmelerinin vizyon sonu tarihi 5 ahit kısaltılarak dört dörtlük iş günlerinde 18.10, sıhhatsiz işgünlerinde 12.40 namına belirlenecek.
Ayrıca, VİOP'ta Pay ve Endeks Türev Pazarlarında toprak meydan sözleşmelerdeki muntazır İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) talimatların Borsa kabilinden bozma edileceği tamlanan duyuruda, komut iptali ücretlerinin de artırıldığı kaydedildi.
Deprem sahasında mevcut şirketlerde durum
Depremden etkilenen 10 ilde çalışkanlık yayınlayan bazısı firmaların borsada mülga muamele sıraları, Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) meydana getirilen duyurular kapsamında baştan açıldı.
Bu kapsamda Sasa Polyester, Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri, Bilici Yatırım, Sanko Pazarlama ve Rubenis Tekstil fabrikalarında ehemmiyetli müşterek hasar oluşmadığını ve üretimin bitmeme ettiğini duyurdu.
Arsan Tekstil'den daha müşterek izah yapılmazken, İskenderun Demir ve Çelik hasar belirleme çalışmalarına bitmeme edildiğini, bu süreçte üretimin durdurulduğunu bildirdi.
Aynı halde Hateks Hatay Tekstil İşletmeleri de istihsal tesislerinde faaliyetleri ağız ağıza durduracak ve faaliyetlere başlanmasını engelleyecek boyutta müşterek hasar görülmediğini, buna rağmen çalışanlara dü hafta müsaade verildiğini bildirdi.
Bu kapsamda bahis konusu 8 şirketten 6'sının muamele sıralarının ferda açıkça olacağı, Hateks ve İskenderun Demir ve Çelik'in ise hisselerinin el işi kapatılacağı görülüyor.
Şirketler hızlıca kayar arka alıntı kararları aldı
Kurumların kayar arka alıntı programı düşüncesince bürokratik zorlukları kaldırmasının peşi sıra çecik açıkça firmalar hızlıca kayar arka alıntı programları aldı ve ya mevcud programlarını rötuşlu etti.
Dün geceleyin ezanı Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda piyasaya çıkan kayar arka alıntı sonucu duyurularından öne çıkanlar şöyleydi:
İş Bankası, kayar piyasasında dimdik eder oluşumunu doğrulamak amacıyla 3 bilyon vahdet kayar arka alıntı programı başlatırken, Halkbank, mevcud programını rötuşlu edere maksimum 2 bilyon 250 milyon TL ücretine denli payların arka alınmasına değişmeyen verdi.
Türk Hava Yolları (THY) da kayar piyasasında dimdik eder oluşumunu doğrulamak amacıyla 9 bilyon vahdet kayar arka alıntı programı başlattığını duyurdu.
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları, alması düşüncesince ayrılacak fonun 2 bilyon TL namına belirlenmesine değişmeyen verirken, Koza Altın İşletmeleri de kapital tasarruf süreci yapılmasından sonra, kayar arka alımına bağlı sürecin de değerlendirilerek halkoyu ile paylaşılacağı bildirildi.
Borsa İstanbul, BIST Geri Alım Endeksi hesaplamayı planlıyor
Borsa İstanbul, Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) gıcır sonucu kapsamında öz rakamlarını satın kabul etmek kıl oranı arka alıntı programı uygulayıcı firmaların paylarından oluşan gıcır müşterek kayar endeksi hesaplanmasını planlıyor.
Borsa İstanbul'un umumi ağ sitesi üstünden meydana getirilen açıklamada hesaplanması planlanan gıcır endekse bağlı bilgelik verildi.
Açıklamada, hesaplanması planlanan BIST Geri Alım Endeksi'ne karışma edilecek firmalar belirlenirken, "Payların Geri Alınmasına İlişkin Bildirim" ünlü Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) şablonuyla meydana getirilen bildirimlerin dikkate alınacağı bildirildi.
Paylarının arka alımına müteveccih namına bitmeme fail müşterek arka alıntı programı bulunan şirketlerden bildirimlerini "Payların Geri Alınmasına İlişkin Bildirim" ünlü KAP şablonu namına hususi Durum Açıklaması ile yapmış yahut yapmakta bulunan şirketlere bağlı uyarıların da yapıldığı açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Geri alımın amacı, Yönetim Kurulu değişmeyen tarihi, arka alıntı programının öngörülen maksimum süresi, arka alınacak maksimum kayar adedi, arka alınacak paylara ödenecek maksimum görüntü ücreti (TL), tebligat evveliyatına denli alımı gerçekleştirilmiş payların dört dörtlük sayı ve ödenen tutar, bilgilerini de içerecek halde gıcır müşterek hususi Durum Açıklamasını, bildirimlerini 'Payların Geri Alınmasına İlişkin Bildirim' ünlü KAP şablonunu kullanarak karşılayıcı şirketlerimizin de bildirimlerinin güncelliğini arama ederek mukteza gördükleri güncellemelerini en geç 17 Şubat evveliyatına denli KAP'ta yapmaları gerekmektedir. hususi Durum Açıklaması, hususi Durum Açıklaması (Genel) şablonu kullanılarak yapılmalı ve Özet Bilgi alanına, 'Devam etmekte bulunan Pay Alım Programımız yahut İşlemlerimiz hakkında' yazılarak izah kısmında tamamı detaylara toprak verilmelidir."
