Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bursa Uludağ Üniversitesi'nde ‘Bağımsız Enerji Güçlü Türkiye' mevzulu konferansa katıldı.
Karadeniz'de mevcut doğalgaz ile ilişik açıklamalarda mevcut Dönmez, “Yerli doğal gazda misyonumuz belli. 2023'e gazın eskiden fazını düzene vereceğiz. İlk faz için açılması planlanan kısaca 10 kuyudan, günde kısaca 10 milyon metreküp gaz taşımayı hedefliyoruz. İkinci fazda kalan kuyu miktarıyla baş başa karaya dökme gaz miktarı günde kısaca 40 milyon metreküpe denli çıkacak. Maksimum istihsal seviyesine çıktığımızda ülkemizin ihtiyacının kısaca 3'te 1'lik yönünü Karadeniz branşında elde etmiş olacağız. Başka taraf yana tabir ile meskenlerin, konutların gaz ihtiyacının tamamını Sakarya gaz bölgesinden karşılar bir duruma geleceğiz. Deniz tabanında kısaca 2 bin 200 kilometrekarelik taraf yana saha ortamında kısaca 40 skor istihsal kuyusundan mevrut doğal gazın toplanmasını ve borazan hattına aktarılmasını sağlayacak taraf yana lağım döşemi kuracağız. Deniz tabanı istihsal tesisini yağız tesisine bağlayacak borazan hattımız 169 kilometre olacak. Şu anne kadar, muktezi boruların yüzdelik 50'den fazlasının üretimi tamamlandı ve yüklemeye apiko durumda. İnşallah önümüzdeki senenin ortalarında Karadeniz'in tabanına boruları serip eskiden deposu vuracağız” niteleyerek konuştu.
“Türkiye'nin 20-30 sene öncesine bakarsanız Türkiye'nin nereden nereye geldiğini hâlâ elleme anlarsınız” diyen Bakan Dönmez, “O devri romantize ederek elleme göstermeye çalışanlar tehlikesiz olun ki elindeki statükoyu, gücü kaybeden, kendini herhangi taraf yana devir halkın üzerine görenlerdir. Yeni taraf yana zamanın arifesindeyiz. Yeni taraf yana doğumun sancılarını çekiyoruz. İnanıyorum ki iri ve çelimli Türkiye önünde çektiğimiz dört başı mamur bu sıkıntıların sonu aydınlıkla noktalanacak. Siz gençler, yaşanmış bulunan herhangi taraf yana şeyi zahiriyle değil batınıyla, gerelti arkasıyla gitmek zorundayız. Bugün burada ari enerjiyi çelimli Türkiye'yi bahsetmek için taraf yana araya geldik. Ama öncesinde hakeza taraf yana girizgâhla bizleri geleceğe taşıyacak bulunan siz kıymetli ziyaretçilerimizin ne denli iri taraf yana sorumluluğa eş olduğunuzu, ne zorluklarla karşılaşabileceğinizi anımsatmak istedim” dedi.
“Karadeniz'deki doğalgaz keşfinden milletimiz memnun”
Karada ve denizde ari erke idealine iktiran etmek için kesintisiz çalıştıklarını dile getiren Dönmez, “Karadeniz'de 540 bilyon metreküplük gaz keşfimizin milletimizi nite mutlu ettiğini gittiğimiz herhangi taraf yana yerde görüyoruz. Akdeniz'i karış karış arıyoruz. Bizler Mavi Vatan stratejisiyle acemi taraf yana zevahir ortaya koyarken, Türkiye'nin Akdeniz'de yürüttüğü mücadeleyi kötüleyen, bu gayreti ‘düşmanca ve saldırgan' şekilde niteleyen birtakım mahfiller başkalarının hesabına bu süreci sabote etmek istiyor. Düşmana körpe başlamak için öz milletine antagonizm fail hakeza taraf yana kafa eskiden de mevcut olmuştu bugün de güçsüz hareketleriyle gine sahnedeler. Diğer taraftan yerli ve yenilenebilir enerjiye yatırımlarımız dört başı mamur hızıyla bitmeme ediyor. Yenilenebilir erke müesses ancak mecmu müesses ancak yüzdelik 53'üne ulaştı. 2020 yılı ve 2021 yılı eskiden dokuz ayında devreye giren cazibe istihsal santrallerinin az hâlâ tamamının yenilenebilir erke kaynaklarından oluştu. Türkiye, 2000'li yıllarda global yenilenebilir erke istatistiklerinde ‘Diğer' başlığı ortamında iken, bugün eş olduğumuz mecmu yenilenebilir erke müesses kuvvetiyle Avrupa'da beşinci dünyada on ikinci tam yer alıyoruz. Sadece 2020 senesinde devreye aldığımız yenilenebilir erke müesses gücü 24 Avrupa ülkesinin mecmu yenilenebilir erke müesses gücünden fazladır” ifadelerini kullandı.
Enerji teknolojilerinin geliştirilmesine müteveccih sonuç senelerde sunturlu taraf yana aksiyon yaşandığını kaydeden Bakan Dönmez, “Temel hedefimiz, Türkiye'nin erke ithalatını azaltmak, elektriğimizi yerli kaynaklardan üretirken, erke teknolojilerini de yerlileştirmektir. Burada dinç kabiliyetlere iri iş düşecektir. Güneşten hidroliğe, rüzgardan jeotermale denli herhangi taraf yana bölgede teknolojik dönüşümü yerli üretim, yerli insanoğlu deposu ve yerli Ar-Ge ile yapmak istiyoruz. Bir öteki ehemmiyetli başlığımız da erke verimliliği. Son 4 yılda erke verimliliğine meydana getirilen yatırımlarla 1,2 bilyon dolarlık salname artırım elde ettik. Diğer taraf sektörleri de adisyona kattığımızda toplamda 3,6 bilyon dolarlık iri taraf yana ek bedel sağlıyor. Burada gençlerimize, sizlere iri taraf yana iş düşüyor. Biz erke teknolojilerini sizler için dünyaya saha okuyacağınız, evren ile rekabete girebileceğiniz taraf yana saha şekilde tanımlıyoruz. Sizlere güveniyoruz. Sizlere inanıyoruz. Bilginize, heyecanınıza, düşüncelerinize, enerjinize ihtiyacımız var. Hep baş başa Türkiye'yi zirveye taşıyoruz” biçiminde konuştu.
“Yarın lityum, kobalt, müvellidülma ve kıymetli mineraller kullanılacak”
‘Gelecekte erke nite olacak' sorusunu değerlendiren Dönmez, “Enerji teknolojilerinin gelişimiyle baş başa enerjide bildiğimiz sağlam baş döndürücü bilinçlilik çabucak değişime uğruyor. Uluslararası Enerji Ajansı tutanağına mucibince bugün ki petrol-doğalgaz ticaretlerinin yerini ferda lityum, kobalt, hidrojen, kıymetli mineraller alabilir. Bu acemi hammadde döngüleri acemi cins taraf yana jeopolitik cümle ve acemi taraf yana erke düzeni getirebilir. Bu nedenle bugünü düşündüğümüz denli yarını da gitmek ve idrak etmek zorundayız. Raporda ihtimal de maruz mesajların en önemlisi erke dönüşümünün anca kolay, derneşik olmayacağı. Net el değmemiş temel ağırlık yönünde dü ekip var. Bir gruba mucibince yenilenebilir kaynaklar herhangi taraf yana şeye yeter. Ama ilkgüz ayında İngiltere'de rüzgarın az esmesi kararı fiyatlar arttı. Ya da bu sene sezon anormalitesi yüzünden HES'ler cazibe üretiminde esbak yıllara mucibince taraf yana tomar gösteriş alamadı. Temiz erke kaynakları da hava değişikliğinden etkileniyor. Şu anda hava değişikliği görüşmelerinin yapıldığı Glasgow'da cazibe üretiminin 71'i nükleerden. Evet, taraf yana maksat mevcut ama oraya gidilmesi için yapılması müstelzim baş döndürücü bilinçlilik var” dedi.
Elektrikli otomobil vurgusu
Elektrikli arabaların gelişinin baş döndürücü ehemmiyetli bulunduğunun altını çizen Dönmez, “Fakat elektrikli otomobiller çabucak kelimesiz otomobiller değil. Bunlar bire taraf yana sürede tekerli cazibe talebi. mesela şenlik tatillerinde meydana getirilen yolculukları düşünün. İstanbul'daki cazibe talebi, 2-3 devir ortamında Muğla, İzmir, Antalya'ya kayıyor ve orada çabucak 7-10 devir kalıyor ve art dönüyor. Elektrikli otomobiller şebekeye dayanaklık etmek de verebilir. Bunu karşıcı modeller var. Fakat otomobil üreticileri için batarya ömrü hâlâ ehemmiyetli olduğu için burada ivaz hasretmek istemeyebilirler. Diğer taraftan ağırbaşlı ağırlık taşımacılığı karşıcı kamyonlar ne olacak? Uçaklar, gemiler öteki yanda. Bu sorulara tamamı evren karşılık arıyor. Alternatif yakıtlar, elektriklenme, melez sistemler ehemmiyetli bir duruma geliyor. Açıkçası bizi geleceğe götürecek teknolojilerin çabucak yüzdelik 50'si şu anda kendini ispatlamış durumda. Fakat üzerine çalışılması müstelzim nice erke teknolojisi var. Hidrojen bunlardan taraf yana tanesi. Belki kaynaşma taraf yana gayr olabilir. Bir öteki tarafta da dijitalleşme gitgide ehemmiyet kazanacak. Geleceğe ilişkin en ehemmiyetli senaryolardan bir tanesi elektriğin mecmu erke tüketimindeki oranının yüzdelik 25'ten yüzdelik 50'ye çıkması. Bu depar belgesi nice yarar ve riski yanı sıra getirecek. En önemlisi elastikiyet gereksinimi olacak” niteleyerek konuştu.
Bakan Dönmez laflarına şöyleki bitmeme etti: “Esneklik ihtiyacının ihtimal en havadan karşılanabileceği yerlerden bir tanesi de mahveden ama elektronik olarak. Mesela yel esmediğinde buzdolapları nısıf kuvvet modunda çalışsa yahut ev aletlerinin arama edilebilen ayrı ayrı kuvvet modları olsa. mesela cep telefonlarındaki kuvvet ayalarını biliyorsunuz. Pil bitmeye DOĞRU bunları minimum tüketecekleri noktaya çekiyoruz, monitörü kısıyoruz. Aslında taraf yana erke yönetimi yapıyoruz. Bir devre telefon kendiliğinden yapıyor bunu. Pil ergonomik taraf yana oranın dibine akıl aydınlığı azaltıyor ve bunu muhtemelen algoritmalarla yapıyor.”
“Kripto itibar için harcanan elektrikle Afrika'da milyonlarca insanoğlunun yaşamı değişebilir”
Kripto itibar için harcanan elektrikle Afrika'da milyonlarca insanoğlunun yaşamı değişebileceğini kail Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Bugün bireşimli dirayet algoritmaları, baş döndürücü kalburüstü ama güvenilmez cazibe tüketiyor. Aslında ev aletlerinin yerini algoritmalar da almaktadır diyebiliriz. Fakat bu algoritmaların çokbilmiş tasarlanması iri taraf yana saha açabilir. Yani şebekeden mevrut sinyallere mucibince kalan yahut eksilen erke tüketimi yahut ısıtma-soğutma sistemlerinin umumi düzene dayanaklık etmek olması önemli. Belki erke dönüşümünün en nazik noktası sahasının karbonsuzlaşması. Bir dayanıklı verecek olursak hidrojenden el değmemiş emisyonlu polat üretilmesi gibi. Çimento sahası baş döndürücü hâlâ enteresan zira ısı baş döndürücü kullanılmaktadır ve proses ortamında kimyevi tepkimeden ötürü sürüm çıkıyor. Kimyasal üretimi, plastikler öteki nice ürününün üretilmesi için güvenilmez erke harcanıyor ve sürüm üretiliyor karşılığında. Bir tişört üretilmesi 3 bin litre su ihtiyacına mülk oluyor. 2 kilowatt çağ da cazibe gerekiyor. Bu erke ve pınar tüketimini azaltacak teknolojilere çabuk ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
“Üniversiteler sürecin hâlâ taraf yana tomar ortamında yer alacak”
“1970'lerde vesait 100 kilometrede 20-23 litre mahrukat kullanması ile çalışıyordu. 50 yılda bu kantite üçte taraf yana dörtte taraf yana oranına denli düştü. 100 watt ile aydınlatan ampuller demin 12 wattlara denli düştü” niteleyerek laflarına bitmeme fail Dönmez, “Son 15 yılda, Edison'dan, Tesla'dan bu yana bire taraf yana bulunan aydınlatmalar, çıpır teknolojisiyle bire taraf yana bulunan LED sistemlere kaydı. 15 yılda 6-7 katı erke verimliliği oldu. Belki önümüzdeki devirde ısı pompaları ehemmiyetli olacak. 50 yılda erke sahası iri taraf yana değiş yaşadı. Şimdi taraf yana öteki istifham da şu. Sonraki 50 yılı nite görüntü ediyoruz? Sonraki 50 yıla ne hazırlıklarla, ne öngörülerle giriyoruz? İnsan kaynağımızı, bilim ve tecrübemizi ne bölgeye kanalize ediyoruz? Burada üniversitelerimiz ilkin aydın sermayenin yetiştirildiği, Ar-Ge ve inovasyon yapıldığı bilim ve uygulayım bilimi merkezleri şekilde öne çıkıyor. Önümüzdeki yıllarda üniversiteler hâlâ taraf yana tomar bu sürecin bünyesinde yer alacaklar. O nedenle geleceği bugünden kurmak, evren ile kalifiye teknolojilerde rakiplik edebilmek ve öz öz markalarımızı, patentlerimizi, teknolojilerimizi boşaltmak hesabına üniversitelerimiz hâlâ taraf yana tomar vebal yüklenecek. Türkiye, bu süreçte başlıca taraf yana bilim ve deneme birikimiyle inanırım ki bu süreçte yıldızı ışıltılı ülkelerden bir tanesi olacak” dedi.
Konferansın ikinci bölümü basına boğunuk şekilde gerçekleştirildi.
Samet Doğru - Hakan Gönül
İLGİLİ HABER
Bakan Dönmez: 'Beklentimiz önümüzdeki senenin eskiden çeyreğinden sonradan fiyatların hâlâ uygun seviyeye gelmesi' 
